اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد
کتاب خاطرات جان بولتون مشاورامنیت ملی سابق ترامپ از 453 روز  حضور در کاخ سفید بزودی
ازسوی مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران منتشر می‌شود

خاطرات بولتون هر روز در «ایران» به‌صورت پاورقی منتشر می شود

دکترحسن بلخاری قهی
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
الف: روز 25 شهریور 99 در موزه کاخ ملت مجموعه سعدآباد لوح اعلام استاد غلامحسین امیرخانی به‌عنوان میراث زنده بشری رونمایی گردید که افتخار حضور داشتم و لحظاتی نیز در باب استاد سخن گفتم این حرکت وزارت میراث فرهنگی در توسیع مفهوم میراث بویژه از شیء به صانع شیء بسیار ارزنده و قابل تقدیر است. حقیقت این است که انسان میراث است و آنچه به‌عنوان میراث فرهنگی در ادبیات میراثی امروز از آن یاد می‌شود شیء مصنوع است در حالی که صانع آن بحق شایسته نام میراث است و نه امر مصنوع. انسان میراث خداست و اوست که میراث حقیقی است.
ب: در سال‌های پیش به‌عنوان عضو شورای اعطای دکترای افتخاری یکی از دانشگاه‌های مهم تهران در جلسه‌ای شرکت کردم (در دفتر وزیر محترم علوم وقت) که قرار بود در باب اعطای درجه دکترای افتخاری به استاد فرشچیان تصمیم بگیرد؛ نظر این حقیر در این باب منفی بود زیرا ما دانشگاهیان با درجه دکتری از مربی به استادیار تبدیل می‌شویم و با زحمتی دست‌کم ده پانزده ساله به مقام استادی می‌رسیم. بنابراین پیشنهاد کردم به جای استفاده از القاب رئیس و دانشگاهی با تکیه بر تاریخ بلند حکمت و معرفت و فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی لقبی شایسته‌ شأن و منزلت استاد بیابیم و آن را به حضرت استاد هدیه نماییم. پیشنهاد پذیرفته شد و این حقیر مأمور کشف آن لقب در متون حکمی و فرهنگی ایرانی- اسلامی شدم. نتیجه تحقیق کلمه بلند و بسیار متعالی «حکیم» بود؛ با استناد به معانی عظیم و بلندی که دارد و بویژه با استناد به خیر کثیری که در ذات آن مستتر است به تعبیر قرآن شریف: «و من یوت الحکمه فقد اوتی خیرا کثیرا» یعنی به جای دکتر فرشچیان بگوییم «حکیم نقش استاد فرشچیان». آثار و احوال استاد البته مؤید این کلمه شریف است.
ج: ما ایرانیان میراث بر کلمه و نقش ایم. معنا را در صورت زیبای کلمه و نقش تجسم بخشیده و ماندگار کرده‌ایم. اگر استاد فرشچیان حکیم نقش است ،استاد امیر خانی حکیم خط است. و حکمت سه ویژگی دارد:
1- متخلق به اخلاق الهی و انسانی است، مؤدب، متواضع، بزرگ منش دارای اخلاق فتوت و جوانمردی و سراسر ادب و خشوع و پاکی.
2- فرزانگی یعنی علم و معرفتی از جنس شهود و پاکی دل. از جنس عطیه الهی و به تعبیر قرآن «من لدنا» نه از جنس برهان و استدلال و جوهر و ماهیت.(حکمتی از جنس حکمت مولانا که جان استاد امیرخانی انباشته از آن است)
3- خلاقیت یعنی چگونه به قدرت خلاقه، امر مکنون معنا در کسوت فرم زیبا متجلی گردد و جان‌های شیفته را به بزم معنا از طریق نقش متجلی آن بخواند، زیرا هنر در حقیقت خود چیزی جز اظهار امر مکنون در فرم و قالب جمیل محسوس نیست. استاد امیر خانی حکیم خط است همچون حکیم دیگر که استاد نقش است و آراسته به اخلاق و ادب فرزانگی و معرفت و خلاقیت و مهارت. خداوند متعال بر عزت او و تمامی هنرمندان شریف و پاک نهاد این مرز و بوم بیفزاید. ان‌شاءالله

قاسم محبعلی
کارشناس خاورمیانه
عادی‌ســــازی روابــط اعراب با اسرائیل، روندی چند دهه‌ای است که اکنون شتاب گرفته است. علت اصلی آن نیز انتخابات ماه نوامبر امریکا است. دولت دونالد ترامپ بویژه در شرایط کرونا فاقد دستاورد داخلی قابل توجهی است. بنابراین رئیس جمهوری امریکا برای راهیابی مجدد به کاخ سفید، نیازمند آن است که دستاورد خارجی قابل توجهی به دست آورد که بتواند آن را به لابی‎های مختلف سیاسی در کشورش عرضه کند. در این بین مصالح مشترکی هم بین برخی کشورهای عربی خاورمیانه و اسرائیل برای حفظ ترامپ در کرسی‌اش وجود دارد.
حاصل نیازهای ترامپ، جناح عربستان و نتانیاهو، عادی‌سازی روابط شماری از کشورهای عربی با اسرائیل است. اگر به عقب و به دوره ریاست جمهوری اوباما بر گردیم می‌بینیم نه اسرائیل رابطه خوبی با کاخ سفید آن زمان داشت و نه عربستان. اما هر دوی آنها در دوره ریاست جمهوری ترامپ توانستند در حلقه متحدان او در خاورمیانه قرار گیرند. در بین این دو، اگر ترامپ شکست بخورد شرایط برای عربستان دشوارتر خواهد بود. عربستان قتل خاشقچی را در کارنامه خود دارد. همان طور که در کتاب اخیر باب وودوارد درباره ترامپ فاش شده است، در پی وقوع این قتل، زمانی که نمایندگان حزب دموکرات در کنگره امریکا به دنبال مجازات ریاض به‌خاطر این ترور بودند، این ترامپ بود که به یاری ریاض رفت و به مجلس نمایندگان امریکا اجازه نداد اقدامی علیه ریاض انجام دهند. در تبلیغات انتخاباتی ماه‌های اخیر دموکرات‌ها هم، بدون اینکه به نام عربستان اشاره شود، اعلام شده است که ما مثل ترامپ به برخی حاکمان خاورمیانه چک سفید امضا نمی‌دهیم و از دیکتاتورهای این کشورها حمایت نمی‌کنیم. این جملات گویای آن است که منظور و مقصود آنها از این حاکمان عربستان و بویژه محمد بن سلمان است. از همین‌رو بن سلمان نگران آن است که با شکست خوردن ترامپ، دیگر بار با پرونده خاشقچی درگیر شود و با بازگشت برجام، کشورش دیگر بار در محاق قرار گرفته و در رقابت‌های منطقه‌ای با ایران جا بماند. نتانیاهو هم در وضعیت مشابهی است. او هم روابط خوبی با کاخ سفید اوباما نداشت و اختلافات گسترده‌ای داشتند و در برخی موارد حتی اقداماتی در امریکا صورت گرفت که خلاف میل و خواسته‌های تل‌آویو بود. اما بعد از روی کار آمدن ترامپ، شرایط تغییر کرد و تل آویو و کاخ سفید روابط خوبی برقرار کردند. این ترامپ بود که با انتقال سفارتش از تل‌آویو به قدس این شهر را به عنوان پایتخت این رژیم به رسمیت شناخت و انضمام جولان و بخش‌های مهمی از کرانه باختری را پذیرفت و از شهرک سازی‌های اسرائیل حمایت کرد تا نتانیاهو بتواند در انتخابات پارلمانی رأی بیشتری به دست آورد. در حالی که با شکست ترامپ و روی کار آمدن دموکرات‌هایی که مخالف این مسائل هستند، شرایط برای نتانیاهو نیز سخت‌تر از قبل می‌شود. از همین‌رو اسرائیل، عربستان و کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس، خواهان ابقای ترامپ در سمت ریاست جمهوری امریکا هستند.
از دیگرسو نباید از نظر دور داشت که عادی‌سازی روابط با اسرائیل دو قطبی موجود در خاورمیانه را تشدید می‌کند. قطر هرچند روابط غیر رسمی با اسرائیل دارد اما به‌خاطر اینکه نه تنها در جناح عربستان نیست که رویاروی آن قرار دارد و همچنین مناسبات خوبی که با ایران دارد و هراسی مشابه ولیعهد سعودی از برتری ایران در منطقه ندارد، تاکنون تمایلی به عادی‌سازی روابط با اسرائیل نشان نداده است. همان‌طور که عمان دلیلی برای دست زدن به چنین اقدامی نمی‌بیند. همان‌طور که اگر ترامپ با استفاده از تاکتیک ایران‌هراسی، عربستان را به سمت خود نمی‌کشید، عربستانی‌ها نیز خود را نیازمند مدیریت بحرانی که وجود ندارد، نمی‌دیدند و وارد چنین معامله‌ای نمی‌شدند. به جرأت می‌توان گفت، کشورهای عربی که عادی‌سازی روابط را اسرائیل را امضا کردند، اگر از این هراس خارج شوند، ممکن است روند معکوسی را در پیش گرفته و از راه رفته بازگردند.

هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می‌شنویم و می خوانیم و بازگو می‌کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید

تلفن: 88769075  021
پیامک: 3000451213

نظــــــر مـــردم

نمایندگان باید استانی انتخاب شوند/ آقای صادقی: به آقای محمدصالح جوکار بفرمایید که نمایندگان بهتر است استانی انتخاب شوند تا نمایندگانی که کار حقوقی می‌کنند وارد مجلس شوند. نه شوراها که یک عده افرادش باید برای همان روستا باشند لازم نیست که دیگر استانی باشند.
فرزندم به‌خاطر یک روز اختلاف سن در آزمون استخدامی نتوانست شرکت کند/ آقای آذرگان: معلم بازنشسته هستم. فرزندم دارای مدرک تحصیلی لیسانس روانشناسی و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی و گذراندن دوره یک‌ساله به‌مدت 500 ساعت متأسفانه در آزمون استخدامی آبان 98 به‌خاطر یک روز اختلاف سن نتوانست شرکت کند و سال 99 هم نمی‌تواند شرکت کند. به سازمان سنجش، امور استخدام و کمیسیون مجلس شکایت کردم و تاکنون هیچ‌گونه پاسخی نشنیدم. جایگاه شغلی فرزندم پس از سال‌ها تحصیل با رنج و مشقت کجاست؟ از مسئولین درخواست پیگیری دارم.
هنر مصاحبه گرفتن/ یک شهروند: روزنامه‌های مصاحبه کننده با شخصیت‌های موافق مشرب سیاسی خود، نفع چندانی به خواننده نمی‌دهند، اکثراً اختلافات را دامن می‌زنند، هنر آن است که روزنامه‌ها موفق به مصاحبه با شخصیت‌هایی بشوند که مشرب سیاسی‌شان مخالف مشرب سیاسی روزنامه است.

خبر های تصویری از استودیو خبر روزنامه ایران.  خبرها و تحلیل‌های روزانه را هرشب  از استودیو خبر «ایران» ببینید . دراین برنامه علاوه بر اخبار تصویری، تحلیلگران وکارشناسان به تحلیل رویدادهای روز می‌پردازند. همچنین آخرین ویدیو های گروه چندرسانه‌ای «ایران» و نیز کلیپ های تصویری جذاب هر روز به تصویر کشیده می‌شود.

بارکد را اسکن کنید واخبار و تحلیل‌ها را از استودیو«ایران»  ببینید

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه جلسه هیأت دولت در پاسخ به سؤال خبرنگاران درباره اپلیکیشن شاد گفت: سیم کارتی تحت عنوان سیم کارت شاد وجود ندارد و تماس برای فروش یا پشتیبانی این سیم کارت صرفاً کلاهبرداری است.
به گزارش ایرنا، محمدجواد آذری جهرمی افزود: از آنجایی که هدف ما این است که دانش‌آموز یا دانشجویی برای هزینه‌های شبکه از تحصیل جا نماند، پس شبکه شاد به‌صورت رایگان در اختیار دانش‌آموزان و معلمان قرار گرفت. جهرمی با تأکید بر این که سیم کارتی تحت عنوان سیم کارت شاد وجود ندارد، خاطرنشان کرد: مردم به کلاهبرداری‌های این حوزه توجه نکنند، تماس‌هایی که از سرشماره ۹۰۹ برای سیم کارت شاد گرفته می‌شود صرفاً کلاهبرداری است و نباید به آن توجه کرد؛ به خانواده‌ها توصیه می‌کنم به تماس‌هایی که درباره فروش سیم کارت شاد است پاسخ ندهند. وی افزود: اپراتور اول تا چند روز آینده یک مرکز تماس برای برنامه شاد راه‌اندازی خواهد کرد.
وزیر ارتباطات با اشاره به این که سیم کارت‌های مخصوص کودک توسط اپراتورهای اول و دوم ارائه می‌شود و سیم کارت «شاد» وجود ندارد، گفت: سیم کارت کودک یک لیست سفید دارد که تمام سایت‌ها روی آن باز نیستند و صرفاً سایت‌های مناسب روی آن باز می‌شوند؛ از سال ۹۶ این امکان فراهم بوده و اکنون به علت آموزش مجازی، استقبال از آن بیشتر شده است که همین مسأله، نیاز به ارتقای سیستم‌های زیرساخت آن را چند برابر کرده است. وزیر ارتباطات تصریح کرد: اکنون بسته اینترنت هدیه برای ۷۰۰ هزار معلم در نظر گرفته شده است و برای بسته رایگان استادان و دانشجویان نیز هفته بعد با وزیر علوم جلسه داریم تا بسته‌های آموزشی را برای دانشجویان نیز در نظر بگیریم. جهرمی اضافه کرد: تا سه‌شنبه هفته آینده سایت ثبت‌نام برای دریافت بسته اینترنت آموزشی راه‌اندازی خواهد شد تا بعد از ثبت‌نام بتوانند بسته‌ها را دریافت کنند.
وی ادامه داد: از ابتدای فروردین امسال سه هزار و 500 روستا به شبکه ملی اطلاعات متصل شدند و این امکان فراهم شده که مردم مناطق روستایی نیز بتوانند از ظرفیت فضای مجازی استفاده کنند. وزیر ارتباطات در پاسخ به سؤالی درباره ممنوعیت استفاده از پیام رسان‌های خارجی برای آموزش مجازی نیز گفت: ممنوعیت استفاده از این پیام‌رسان‌ها از سوی مرکز ملی فضای مجازی به شکل رسمی اعلام شده است، اما بالاخره به‌صورت غیررسمی در برخی مدارس استفاده می‌شود که هزینه استفاده از این بستر را باید خودشان متقبل شوند. وی درباره شبکه ملی اطلاعات نیز گفت: طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات یک بار در سال ۹۱ در دولت نهم از طریق وزارت ارتباطات وقت به دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ارسال می‌شود، بعد از آن یک بار در دولت یازدهم و دو مرتبه در دولت دوازدهم ارسال شده است. جهرمی گفت: بین وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی همیشه درباره سند معماری بحث و اختلاف نظر جدی وجود داشته است اما در این دوره و با هماهنگی خوبی که با مرکز ملی فضای مجازی داشتیم توانستیم به یک محور مشترک برسیم. اکنون ابعاد و محورها و شاخص‌های شبکه ملی اطلاعات مشخص شده است. وزیر ارتباطات اشاره کرد: در کشور وقتی یک قتل هم رخ می‌دهد می‌گویند به‌دلیل سامان نگرفتن شبکه ملی اطلاعات است چون این قتل به واسطه استفاده از یک پیام رسان رخ داده است. پیام رسان داخلی هم باشد این قتل رخ می‌دهد؛ راه حل تمام مشکلات فضای مجازی صرفاً شبکه ملی اطلاعات نیست. شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت فضای مجازی است، برخی از انتظارات خیلی فراتر از تکالیفی است که برای شبکه ملی اطلاعات تعریف شده است. جهرمی ادامه داد: دستوری که رهبر معظم انقلاب سال گذشته در این باره دادند، فرمودند ظرف دو هفته برنامه را ارائه بدهیم اما تدوین برنامه بیش از سه هفته زمان برد و سند را نهایی و ارائه کردیم؛نزدیک به سه ماه مرکز ملی آن را بررسی کرد و طی سه ماه  درشورای عالی فضای مجازی بحث شد و سرانجام سند معماری نهایی در جلسه شورای عالی به تصویب رسیده است.

حمیدرضا آصفی
سخنگوی پیشین وزارت خارجه
بعــد از هـــــفته‌هـــا تبلیغات گسترده و شـــوی رســانه‌ای روز سه‌شنبه توافق میان امارات، بحرین و رژیم‌ صهیونیستی در کاخ سفید منعقد شد. آقای ترامپ تلاش کرد از این نمایش بی‌محتوا برای خود وجهه‌ای ساخته و به عنوان یک قهرمان ظاهر شود. آنچه در کاخ سفید اتفاق افتاد به حراج گذاشتن شرافت عربی بدون ما به ازا بود. کما اینکه در واقع ما به ازای آن پایمال شدن هرچه بیشتر حقوق مردم مظلوم، محروم و بی‌دفاع فلسطین بود. در این ماجرا باید به پنج ضلع توجه کرد. یک ضلع امریکایی؛ ترامپ تلاش کرد حداقل شکست‌های خود را در سیاست خارجی با ایجاد چنین توافقی کاهش دهد.
اگر چه انتخابات در امریکا بخصوص در این ایام متمرکز بر کرونا، تظاهرات و ناآرامی‌های امریکا و موضوعات اقتصادی است و هرکس نشان دهد می‌تواند این مسائل را حل و فصل کند، شانس بیشتری در انتخابات دارد. با این حال سیاست خارجی هم - هر چند با تأثیری محدود - می‌تواند برای کاندیداها آراء جمع کند. آقای ترامپ در این اندیشه است که رأی حوزه‌های میشیگان و فلوریدا  را که جمعیت یهودی قابل توجهی دارند و از حوزه‌های کلیدی در انتخابات امریکا هستند به‌دست آورد. بنابر این در ضلع امریکایی، ترامپ از قبال این توافق درصدد استفاده انتخاباتی است.
ضلع دیگر این ماجرا رژیم صهیونیستی است. بعد از «کمپ دیوید» در حوزه روابط میان اسرائیل و کشورهای عربی و اسلامی، اسرائیل همواره یک شکست خورده به شمار می‌رود. اسرائیل از این توافق به دنبال خارج شدن از انزوا است و برای این هدف از ضعف نفس و بی‌هویتی کشورهای کوچکی مانند امارات و بحرین بهره گرفته است. همچنین اسرائیل با این اقدامات درصدد ایجاد نفاق میان کشورهای اسلامی و تضییع هر چه بیشتر حقوق مردم فلسطین است. در ضلع سوم این ماجرا جهان عرب و کشورهای اسلامی قرار دارند. متأسفانه رخوت و بی‌عملی در میان این کشورها هر روز بیشتر شده است. دیدیم که از اتحادیه عرب یا سازمان کنفرانس اسلامی هیچ صدایی در نیامد. مرعوب بودن این مجموعه موجب گستاخی بیشتر امریکا و رژیم صهیونیستی و تنها ماندن مردم فلسطین شده است.
ضلع چهارم بحرین و امارات‌اند. کشورهایی که آلت فعل رژیم صهیونیستی شدند و با این خیانت بزرگ به سینه مردم فلسطین و آرمان‌های آنها خنجر زدند. این قبیل کشورها از این توافق هیچ دستاوردی به همراه نخواهند داشت. زیرا آنان پیشتر خود را به امریکا عرضه کرده و فروخته بودند. رژیم صهیونیستی هیچ چیزی بیشتر از آنچه امریکا در اختیار این دو کشور می‌گذارد به آنها نخواهد داد؛ بی‌آبرویی و منفور شدن در افکار عمومی مسلمانان. خیانتی که این دو کشور کردند دیر یا زود گریبان آنها را خواهد گرفت؛ همچنان که در مصر و یا در نقاط دیگر شاهد آن بودیم.
ضلع پنجم این حوادث مردم محروم فلسطین‌اند که آرمان‌هایشان از سوی سیاستمداران بی‌مایه به سخره گرفته شده و خود را در جهان عرب بیش از گذشته تنها می‌بینند. اما آنچه موجب دلگرمی و امید است مقاومت و مبارزه قهرمانانه مردم فلسطین و پایبندی به آرمانشان است. مواضعی که مسئولان فلسطینی با هر گرایشی در این روزها اتخاذ کرده‌اند حاکی از خشم آنها از این توافق و خیانتی است که از سوی همکیشان و هم‌نژادان خود دیده‌اند.
بنابر آنچه ذکر شد، به نظر نمی‌رسد این قبیل توافقات دیرپا باشد و به رژیم صهیونیستی کمکی کند. از آن‌سو دولت‌هایی که چنین اقدامی کرده‌اند هم در میان مردم خود و هم در میان کشورهای اسلامی بی‌اعتبار می‌شوند. مشکلی که وجود داشت رابطه داشتن یا نداشتن با رژیم صهیونیستی نبود. این قبیل روابط هم هیچ چیز را تغییر نمی‌دهد. رژیم صهیونیستی همچنان یک رژیم اشغالگر و نامشروع است. رژیمی که باعث آواره شدن میلیون‌ها فلسطینی شده است. برقراری روابط اینچنینی در این ماهیت هیچ تغییری نمی‌دهد. همچنان که روابط گسترده رژیم صهیونیستی با امریکا و متحدانش و کشورهای اروپایی ذره‌ای از ماهیت جنایتکارانه رژیم صهیونیستی را تغییر نداده است. شاید در بادی امر این رژیم خود را پیروز ماجرا بداند و تصور کند توانسته قدری از انزوای خود بکاهد؛ اما بدون تردید صف انقلابیون و مقاومت در حمایت از مردم بی‌دفاع فلسطین مستحکم‌تر شده و کیان رژیم صهیونیستی را بر باد خواهد داد.

گروه اجتماعی/  تقریباً هفت ماه از آمدن کرونا به کشورمان می‌گذرد، در این مدت سبک زندگی همه ما با شرایط جدیدی مواجه شده که این ویروس به طور ناخواسته تحمیل کرده است. محدود شدن روابط اجتماعی به دنبال کاهش رفت و آمدها که اولین نتیجه اجرای پروتکل‌های بهداشتی است از نظر روانی درحال تبدیل شدن به یک تهدید جمعی است، تغییری که در کنار تغییر شرایط اقتصادی به علت تداوم تحریم‌ها و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات معیشتی  به انزوا، گوشه‌گیری و حتی افسردگی اغلب مردم دامن زده است. مشاهدات میدانی و گفت‌وگو با شهروندان بویژه در شهرهای بزرگ نشان می‌دهد که روحیه نشاط و انگیزه اجتماعی کاهش یافته است. مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در اسفندماه سال 97، طی یک نظرسنجی اعلام کرده بود که فقط  10.1 درصد از مردم ایران خیلی شاد هستند و 27.5 درصد مردم غمگین‌اند. از این نظرسنجی تقریباً یک سال و 6 ماه می‌گذرد، در این مدت شرایط جدید زندگی که با گرانی و تورم‌های عجیب در قیمت کالاها و... آمیخته شده، قطعاً آمار، این نظرسنجی را تغییر داده است. این درحالیست که سازمان جهانی بهداشت، پیش‌بینی کرده است که در شرایط فعلی تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ابتلا به افسردگی بالاترین رشد آماری را در سطح جهان خواهد داشت. شیوع افسردگی در ایران هم اکنون  حدود 12.5 درصد اعلام شده است، اما نگرانی‌ها از این است که با تداوم این شرایط و کاهش شادی، این درصد افزایش یابد. آخرین رتبه جهانی ایران در زمینه شادی و نشاط به گزارش سازمان ملل متحد در سال 2016 برمی‌گردد، ایران در این گزارش در میان 157 کشور، رتبه 105 را داشته و نمره شادی ایرانی‌ها 8/4 بوده است. به این تاریخ هم باید چهارسال ویژه را اضافه کرد. سؤال این است در این مدت فاکتورهای شادی و امید به زندگی تاچه اندازه تحت تأثیر شرایط اقتصادی و اجتماعی قرار گرفته است؟ برخی شهروندان معتقدند که با شرایط کرونا خو گرفته‌اند و حالا می‌دانند که چگونه باید از پس زندگی جدیدشان بر بیایند، اما مسأله اینجاست که هیچ امیدی به تغییر شرایط ندارند و با وضعیت گرانی که توان خرید بسیاری از اقلام را از آنها گرفته است، حتی نمی توانند به دوران بعد از کرونا خوشبین باشند و مثلاً برای سفر که یکی از لازمه‌های شادی است، برنامه‌ریزی کنند. آنها می‌گویند برای عبور از شرایط سخت باید به یک اتفاق خوشایند در آینده امیدوار بود، اما آیا با این وضعیت چنین چیزی ممکن است؟ آیا می‌توان از وضعیت غیرقابل پیش‌بینی و لحظه‌ای زندگی رضایت داشت؟ کارشناسان اجتماعی با این حال تأکید دارند که باید روحیه امید و نشاط را تحت هر شرایطی حفظ کرد، اما سؤال این است در شرایط حاضر چگونه می‌توانیم از این شرایط خارج شویم؟
افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی
دکتر سهیل رضایی، روانشناس با اشاره  به غم و اندوه جمعی در جامعه می‌گوید: جامعه ایران درگیر یک افسردگی جمعی شده است. دلایل این موضوع هم به شرایط این روزهای جامعه بر‌می‌گردد. شرایط اجتماعی و اقتصادی موجب شده تا افسردگی در جامعه بیشتر از قبل شود. البته شیوع کرونا و تنهایی‌های این روزهای مردم افسردگی را بیشتر کرده است. درباره افسردگی باید بگویم که این بیماری نقطه مقابل امید است. وقتی درباره امید صحبت می‌کنیم درباره احتمال انجام دادن کاری حرف می‌زنیم و این یعنی فرد می‌تواند کاری را انجام دهد. بنابراین برای رسیدن به هدفش تلاش می‌کند. هر چقدر اراده شخص نسبت به امید بالاتر باشد. شادی در بین افراد بیشتر می‌شود و این شادی در جامعه خودش را نشان می‌دهد چرا که مردم یک جامعه امید دارند که می‌توانند کارهای بزرگ را با تلاش و پشتکار انجام دهند.
او ادامه می‌دهد: وقتی امید و شادی برای افراد به بن بست می‌رسد، افراد دچار ضعف در شخصیت و اراده خود می‌شوند. غم و اندوه افراد را فرا می‌گیرد. این موضوع را با مثالی توضیح می‌دهم. حالا دیگر خرید خانه برای خیلی‌ها یک آرزو شده است. مسائل اقتصادی موجب شده تا یک جوان 25 ساله مدام به این فکر کند که اگر 20 سال کار کند نمی‌تواند خانه بخرد. همین جوان توانایی شخصی و فردی‌اش را زیر سؤال می‌برد و حاصلش افسردگی و غم می‌شود و دیگر ساده‌ترین قدم‌ها را برای انجام کار برنمی‌دارد و همین مورد هم موجب می‌شود که این جوان بی‌انگیزه شود.
رضایی با اشاره به اینکه افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است، اظهار می‌دارد: افرادی که درگیر افسردگی می‌شوند به تشخیص زودهنگام و اقدامات درمانی مناسب نیاز دارند. چنانچه این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، فرد بسته به تجویز پزشک از طریق دریافت دارو، شرکت در جلسات روان‌درمانی یا حتی تغییرات سبک زندگی به میزان قابل‌ توجهی بهبود خواهد یافت. اما اگر هیچ اقدامی جهت مداوای این بیماری انجام نپذیرد، می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری را نه تنها برای خود فرد بلکه برای همه‌ اعضای خانواده رقم بزند. با این همه مهم‌ترین عاملی که موجب از بین بردن افسردگی در جامعه می‌شود میزان رضایتمندی و شادی افراد است، اینکه میزان دستمزد و اختلاف طبقاتی میان شهروندان چه میزان است این موضوع بسیار مهم است و دولت‌ها باید به این مسائل توجه داشته باشند.
چطور شاد بمانیم؟
مهدی مجرد، روانشناس نیز با اشاره به اینکه افسردگی مانند یک سرماخوردگی راه درمان دارد، به «ایران» می‌گوید: هر فردی وقتی سرما می‌خورد با درمان‌های مختلف ظرف مدت کوتاهی درمان می‌شود، با ابتلا به افسردگی هم می‌توان از روش‌های درمانی مناسب بهره گرفت تا دوران ابتلا را کوتاه کرد. این در حالی است که اولین راه درمان بیماری، ماندن در خانه است اما افسردگی داستان متفاوتی دارد، ماندن در خانه زمینه ابتلا به افسرده شدن را در افراد مختلف، افزایش می‌دهد. هرچه بیشتر در محیط خانه بمانیم و از دیگران فاصله بگیریم، افسردگی بیشتر خودنمایی می‌کند.
به گفته او، هر فردی در زندگی روزمره برنامه‌هایی متناسب با سلیقه و میل شخصی خود دارد، به عنوان مثال، رفتن به باشگاه و انجام ورزش‌های متنوع، پیاده‌روی در پارک، دورهمی‌های دوستانه و جمع شدن در کافه و رستوران یا دورهمی‌های آخر هفتگی خانواده‌ها از جمله برنامه‌هایی هستند که سبب می‌شوند روحیه افراد و به قولی خلق آن‌ها به سمت مثبت شدن گرایش پیدا کند. این روزها با ظهور بیماری کرونا تمامی موارد  یادشده، تا اندازه قابل توجهی از برنامه‌های هفتگی افراد کاسته شده یا حتی حذف شده‌اند، همه مجبور هستیم ساعات بیشتری را در خانه بمانیم و همین امر هم زمینه‌های بروز افسردگی در کل جامعه را افزایش داده است. البته به جز کاهش ارتباطات و در خانه ماندن‌های مکرر، صرف نظر از بروز کرونا، موارد دیگری هم می‌توانند زمینه ابتلا به افسردگی را فراهم کنند، به عنوان مثال شکست مالی، شکست عاطفی، اختلافات زناشویی، سرخوردگی در محیط کار و بسیاری موارد دیگر می‌توانند در این امر، مؤثر باشند.
مجرد در ادامه  می‌گوید: افراد می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های مناسب و روش‌های درست از بروز افسردگی جلوگیری کرده یا در صورت ابتلا از آن عبور کنند. فعال‌سازی رفتاری از جمله تکنیک‌هایی است که در این خصوص می‌تواند کمک‌کننده باشد، ورود به اجتماع، ورزش و انجام کارهای مورد علاقه از جمله آن‌ها هستند البته متأسفانه همزمانی افزایش افسردگی با کرونا به نوعی سبب افزایش ریتم ابتلا به افسردگی در کل جامعه شده است، سابق بر این با استفاده از روش‌های درست افراد در طول دو تا سه هفته از بیماری عبور می‌کردند اما در حال حاضر دیده شده گاهی افراد حدود 4 ماه یا بیشتر افسرده هستند. افرادی که دچار افسردگی و اضطراب می‌شوند از طریق درمان شناختی – رفتاری باید به خود کمک کنند و خلق خود را تنظیم کنند. شناخت درمانی و تغییر فکر از جمله راهکارهایی هستند که در سیر درمان تأثیر بسزایی دارد. فکر، زیربنای احساس و هیجان است، فکر خوشایند، هیجان مثبت به دنبال دارد و فکر ناخوشایند هیجانات منفی را با خود به همراه می‌آورد. فکر که اصلاح شود، خطاهای ناخواسته که سبب بدخلقی می‌شود نیز کاهش پیدا می‌کند.
به اعتقاد او، در گام بعدی، باید به رفتارهای فردی توجه شود، از آن جایی که فرد افسرده، حرکت‌های منفعلانه از خود بروز می‌دهد، باید حتماً کارهای لذت‌بخش را در برنامه روزانه خود قرار دهیم، انجام امور لذت‌بخش در هر شرایطی می‌تواند ما را از افسردگی دور نگه دارد و در صورت ابتلا هم در خروج از حالات و خلقیات منفی کمک کننده است.

برش
محیط، عامل افسردگی برخی افراد است

فرشاد نجفی‌پور، روانشناس نیز با بیان این که افسردگی واکنش فرد به محیطی است که هیچ تشویقی در آن نیست، توضیح می‌دهد: اینجا زجر کشیدن مسأله نیست، بلکه خوشی، لذت و تقویت مثبت مطرح است. آدم‌ها از بقیه روز به روز بیشتر فاصله می‌گیرند و بالطبع حال‌شان خراب‌تر می‌شود. مدام گله می‌کنند، تقاضای کمک دارند و بحث‌های بچه‌گانه به‌راه می‌اندازند. قضیه این طور اتفاق می‌افتد: (الف) یک اتفاق ناراحت کننده می‌افتد مثل کرونا، (ب) آدم‌های مستعد به افسردگی در چنین وضعیتی بیش از دیگران نیاز به حمایت دارند، (پ) افراد توان و مهارت جلب حمایت لازم را ندارند، پس حال‌شان بدتر می‌شود ( ت) کارهایی می‌کنند که دیگران را فراری می‌دهد و همینطور افسرده می‌مانند. در 70 درصد افسرده‌هایی که برای درمان مراجعه می‌کنند، مشکل این بوده که همسر به خواست ایشان پاسخ مثبت نداده است.
به گفته این روانشناس، افسردگی، به تنهایی دیگران را فراری نمی‌دهد. بعضی رفتارهای سطح پایین افراد افسرده مثل تقاضای بیش از حد برای همدردی، باعث دور شدن دیگران می‌شود. این مطلب در مردها رایج‌تر است. البته آنچه بر سر یک مرد افسرده می‌آید به مشخصات دوستانش هم بستگی دارد. یک دوست مهربان و پرتحمل به‌جز در شرایط خاص دافع نخواهد بود. مردها اگر دنبال حامی بگردند بیشتر پس زده می‌شوند، چون تصور عموم بر این است که مردها باید متکی به نفس بوده و «سنگ زیرین آسیا» باشند. خانم‌های افسرده به دلایل دیگر رانده می‌شوند. به هر طریق یک دوست افسرده دیگران را هم ناراحت و افسرده می‌کند.آدم‌های افسرده چون نمی‌توانند به محیط پاسخ مناسب بدهند و انتظارات دیگران را برآورده سازند بیشتر از خودشان ناامید می‌شوند. آدم افسرده هم دائم مشغول گله، غر غر کردن و اشک و آه است. طبعاً چنین وضعی ،مطلوب هیچ آدم سالمی نیست. اینها به جای جستجوی تقویت مثبت، فقط دنبال آزار دادن و گله هستند و اگر کار دیگری بکنند آرام نمی‌شوند. با این کارها فقط دیگران را فراری می‌دهند. این افراد باید یاد بگیرند که به گونه دیگری رفتار کنند.  نجفی‌پور توضیح می‌دهد: در محیط زندگی افسرده‌ها مسائل آزاردهنده مانند مشکلات زناشویی، مسائل کاری و... زیاد و مطالب خوشایند، مانند حضور دوست، عشق، تفریح و... کم است. می‌شود به این افراد نشان داد که محیط مسبب افسردگی‌شان است. بیمار باید تعداد مسائل آزاردهنده را هر روز کم کرده و مطالب خوشایند را افزایش دهد.پس افسردگی هم می‌تواند ناشی از مشکلات روابط بین آدم‌ها باشد. البته هر کس هم افسرده شود روابطش با دیگران مختل خواهد شد. پس هردو می‌توانند علت و معلول یکدیگر باشند.

گروه اقتصادی / رئیس کل بانک مرکزی شیوه جدید بازگشت ارز حاصل از صادرات فولادی‌ها، پتروشیمی‌ها و معدنی‌ها را اعلام کرد که براساس آن این گروه از صادرکنندگان می‌توانند، ارز خود را علاوه بر صرافی‌های بانکی به صرافی‌های مجاز نیز بفروشند. در حالی که مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات خود در 31 تیرماه به پایان رسید، گزارش‌های بانک مرکزی نشان داد که از مبلغ 27 میلیارد دلاری که انتظار بود به چرخه اقتصادی کشور بازگردد، رقم اندکی به کشور بازگشته است. برهمین اساس اقدامات و مذاکرات برای حل مشکلاتی که برخی از صادرکنندگان برای بازگشت ارز خود با آن روبه‌رو بودند آغاز شد.
عبدالناصر همتی طی یادداشتی در صفحه شخصی اینستاگرام خود، نکاتی را درخصوص بازار ارز نوشت: ازچند هفته پیش دولت امریکا با طرح لغو تمام معافیت‌های تحریمی و راه‌اندازی ماشین تبلیغاتی خود توسط رسانه‌های وابسته آخرین تلاش‌های خود را برای ایجاد التهاب در بازار ارز کلید زد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه به نظر نمی‌رسد اقدام دیگری برای استفاده در فشار حداکثری باقی‌مانده باشد، تصریح کرد: امریکایی‌ها از این کار بیشتر هدف تبلیغاتی دارند.طبیعی است که نوسان‌گیران و سودجویان دربازار ارز برای بهره‌گیری از فضای تبلیغاتی، تلاش لازم به عمل بیاورند.
وی ثبات بازار را اولویت بانک مرکزی دانست و گفت: همانگونه که قبلاً گفتم، ثبات بازار برای بانک مرکزی اولویت دارد و لذا در حاشیه نرخ بازار نسبت به عرضه سنگین اقدام واجازه آربیتراژ و نوسان‌گیری نخواهد داد.
وی یادآور شد: بانک مرکزی ضمن افزایش عرضه در بازار ثانویه (نیما)، در راستای تسهیل و تسریع تأمین ارز واردکنندگان در این بازار به پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و معدنی‌ها اعلام کرد که آنها نیز می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را، علاوه بر صرافی‌های بانکی، مستقیماً به صرافی‌های مجاز جهت واردات کالاهای دارای تخصیص ارز بفروشند.
همتی در پایان گفت: قبلاً هم گفتم، نرخ‌های ارز در بازار، نرخ‌های اقتصادی نیستند و دوام نخواهند داشت. امیدوارم مردم عزیز دارایی خود را در معرض ریسک بازار ارز قرار ندهند.
این درحالی است که از روزهای واپسین تیرماه که به پایان مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز خود مانده بود، نرخ ارز در بازار نیز رو به صعود گذاشت. هرچند در مرداد ماه این روند صعودی با ورود بانک مرکزی و افزایش عرضه ارز در سامانه نیما و صرافی‌های بانکی تا حدودی متوقف شد، اما بار دیگر از اوایل شهریور ماه نرخ ارز رو به صعود گذاشت تا جایی که روز گذشته قیمت دلار در صرافی‌های بانکی به میانه 26 هزار و 900 تومان رسید و در بازار آزاد نیز دلار تا میانه 27 هزار تومان پیش رفته است.
براساس اعلام بانک مرکزی میزان بازگشت ارز حاصل از صادرات در شرایطی که صادرات نفتی کشور با مشکل مواجه شده است برای مدیریت بازار ارز اهمیت دارد. در همین راستا از پایان تیرماه تاکنون برخی از صادرکنندگان با تسهیلاتی که بانک مرکزی و وزارت صمت درنظر گرفت موفق شدند تا بخش عمده ارز خود را به کشور بازگردانند. بر همین اساس رئیس کل بانک مرکزی مانند یادداشت‌های پیشین خود به مردم هشدار داده است تا دارایی‌های خود را درمعرض ریسک‌های بازار ارز قرارندهند چرا که نرخ‌های موجود در بازار اقتصادی و واقعی نیست.
گفتنی است بانک مرکزی برای کاهش فاصله میان بازار رسمی و آزاد طی ماه‌های اخیر اقدام به افزایش نرخ رسمی ارز کرده است تا از این طریق با کاهش آربیتراژ دلالان را از بازار حذف کند. درحالی که افزایش فاصله نرخ رسمی و آزاد درهفته‌های اخیر به نزدیک 3000 تومان رسیده بود و صف‌های طولانی در مقابل صرافی‌ها برای خرید ارز ایجاد شده بود بانک مرکزی با متوقف کردن عرضه ارز به مردم این روند را تغییر داد. طی روزهای اخیر فاصله ارز رسمی و آزاد به حداقل ممکن رسیده است به طوری که در برخی از روزها نرخ رسمی با آزاد برابر شده است.
در همین راستا رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران و عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران بر تعامل دستگاه‌ها برای رفع مشکل سامانه کارت بازرگانی تأکید کرد.
به گزارش وزارت صمت، حمید زادبوم در نشست هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران به دفاع از انتقال فرآیند کارت بازرگانی به سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی کارت بازرگانی برای صدور و تمدید کارت بازرگانی پرداخت.
وی با بیان اینکه این اتفاق براساس تکالیف قانونی و به‌دنبال توافق صورت گرفته در سال گذشته میان اتاق ایران و وزارت صمت، صورت گرفته است، افزود: این مسأله باید از بهمن‌ماه سال گذشته توسط قائم مقام وقت وزارت صمت ابلاغ شده و باید اجرایی می‌شد که بلاتکلیف مانده بود و در نهایت طی توافق تیرماه امسال، مقرر شد از ابتدای مردادماه سال‌جاری رویه صدور و از ١٥ مرداد ماه تمدید کارت بازرگانی به سامانه جامع تجارت منتقل شود.
معاون وزیر و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اینکه سامانه جدید بدون ایراد و اشکال نیست، بیان کرد: باید اتاق بازرگانی و وزارت صمت با سعه صدر نسبت به رفع مشکلات مشارکت کنند و همه باید از سیستمی شدن امور تجار که هم کم هزینه‌تر است و هم سرعت بیشتری در انجام امور دارد و هم دقت بیشتری نسبت به رویه‌های دستی و غیرسیستمی دارد استقبال و حمایت کنند.
ایفای 100 درصدی تعهدات ارزی 2000 صادرکننده
در ادامه این نشست رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران به آخرین آمار از میزان عدم بازگشت ارزهای صادراتی اشاره کرد و گفت: از فروردین ٩٧ تا پایان ٩٨، بدون بخش فرآورده‌های نفتی، گاز و بنزین، ۲۱ هزار و ۱۸۴ رکورد صادرکننده، صادرات انجام داده‌اند و حدود ۱۷ میلیارد دلار تعهد ایفا نشده دارند که از سوی بانک مرکزی اعلام شده که از این میزان، در حدود ۱۰ هزار رکورد فاقد کارت بازرگانی بوده که مربوط به دیگر بخش‌ها مانند پیله‌وری و مرزنشینی و... می‌شود و برآورد می‌شود ۲۵ درصد از کل تعهدات ارزی ایفا نشده به این بخش مربوط باشد. همچنین 2200 صادرکننده نیز صددرصد تعهدات ارزی خود را ایفا کرده‌اند که جای تقدیر دارد.

گروه ایران زمین/ فرودگاه کنارک در سیستان و بلوچستان و در 45 کیلومتری چابهار، پس‌ از چند روز تعطیلی موقت، از امروز کار خود را با حضور دو ایرلاین آغاز می‌کند. البته در حال حاضر هیچ عملیات و خدمات سوختگیری در این فرودگاه انجام نمی‌شود و فقط هواپیماهایی اجازه فرود دارند که نیاز به سوختگیری نداشته باشند. طی روزهای گذشته و همزمان با تعطیل شدن فرودگاه کنارک، شاید این پرسش در اذهان عمومی به وجود آمده باشد که اصرار منطقه آزاد چابهار بر ساخت فرودگاه جدید چیست؟ آیا این امکان وجود ندارد با بخشی از هزینه‌های ساخت یک فرودگاه جدید در چابهار، فرودگاه کنارک بهسازی و تجهیز شود و تمهیدی مانند یک کریدور اختصاصی تعریف شود تا سرمایه‌گذاران خارجی را بعد از خروج از هواپیما به منطقه آزاد منتقل کند؟
طبیعی است که ساخت یک ترمینال یا تجهیز و بهسازی فرودگاه کنارک بسیار کم‌هزینه‌تر از ساخت یک فرودگاه جدید در منطقه آزاد چابهار است؛ اما با توجه به مسافت 45 کیلومتری فرودگاه کنارک تا منطقه آزاد چابهار، ساخت یک کریدور اختصاصی و حفاظت شده برای تردد تجار و بازرگانان از ساخت یک فرودگاه هم بیشتر هزینه دارد. از سوی دیگر فرودگاه کنارک، یک فرودگاه کد شده نظامی است که برخی فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران خارجی تمایلی برای تردد از آن ندارند. چالشی که اکنون چابهار در حوزه فرودگاهی دارد، نظامی بودن فرودگاه کنارک است. فرودگاه کنارک به‌عنوان یک فرودگاه نظامی کد شده و بعضاً تجار و بازرگانان برای تردد در یک فرودگاه نظامی ممکن است با چالش‌هایی مواجه شوند.
با توجه به موضوعات طرح شده باید گفت که شهر فرودگاهی نه یک ویترین که الزامی اساسی و نیازی راهبردی برای منطقه آزاد چابهار است. این نیاز اساسی که پرونده‌اش سال‌ها خاک می‌خورد و به بایگانی سپرده شده بود، با پیگیری و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد شکل اجرا به خود گرفت. سازمان منطقه آزاد چابهار اعلام کرده است ساخت و تجهیز شهر فرودگاهی چابهار نافی همکاری مستمر سازمان منطقه آزاد و فرودگاه کنارک نبوده و به سیاق قبل، هر زمان فرودگاه کنارک نیاز به کمک و همراهی منطقه آزاد داشته باشد، سازمان منطقه آزاد با هدف رفاه حال مردم منطقه، حامی فرودگاه کنارک خواهد بود.
نیاز شهر لجستیکی چابهار به شهر فرودگاهی
رهبر معظم انقلاب با توجه به اهمیت استراتژیک چابهار فرموده اند: «چابهار یکی از نقاط ارتباطی مهم بین شرق و غرب و شمال و جنوب است.» این جمله ذات استراتژیک چابهار را توصیف می‌کند؛ نقطه‌ای خاص در نقشه تجارت و ترانزیت جهان که هر چه زیرساخت‌های ارتباطی و حمل‌و نقلی‌اش بیشتر توسعه پیدا کند، رونق و اشتغال و آبادانی را نه فقط برای چابهار به ارمغان می‌آورد که ثمرات توسعه را به کل کشور تسری می‌دهد. تأسیس شهر فرودگاهی چابهار در پاسخ به این نقشه ‌راه روشن عملیاتی شد تا ظرفیت‌های ترانزیتی سواحل مکران را شکوفا کرده و باردیگر چابهار در تبدیل شدن به هاب ترانزیتی در منطقه قرار گیرد.چابهار به‌عنوان یکی از چهار شهر لجستیکی کشور که سرمایه‌گذاری‌های زیادی در آن با موضوع حمل‌ونقل در زمینه راه‌آهن و بندر و جاده صورت گرفته است، نیازهایش در حوزه حمل‌ونقل هوایی فراتر از یک فرودگاه معمولی است. مطالعات سند جامع لجستیک کشور، چابهار را به‌عنوان یک نقطه حساس تعریف کرده و حتی عنوان شهر لجستیکی بر آن اطلاق کرده است. در کشور چهار شهر لجستیکی تعریف شده که تهران بندر امام، بندرعباس و چابهار هستند. این انتخاب نشان‌دهنده سطح بالا و اهمیت جدی چابهار در حوزه حمل‌ونقل و لجستیک است. چابهار با تکیه بر ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های حمل‌ونقل می‌تواند سهم چشمگیری در صحنه تجارت جهانی داشته باشد. ایده راه‌اندازی شهر فرودگاهی چابهار با هدف تقویت همین مزیت رقابتی شکل گرفته است.
توافقنامه‌های مهم زیادی در حوزه بین‌الملل وجود دارد که از طریق ظرفیت‌های ترانزیتی چابهار عملیاتی می‌شود. از جمله این توافقنامه‌ها می‌توان به توافقنامه چابهار میان سه کشور ایران، هند و افغانستان یا توافقنامه آسیای میانه بین کشورهای آسیای میانه و ایران اشاره کرد و حتی کریدور شمال به جنوب هم که از سوی دو کشور روسیه و هند بشدت دنبال می‌شود، محور اصلی آن چابهار است. تمام این توافقنامه‌ها بر ظرفیت‌های حمل‌ونقلی و ترانزیتی چابهار تأکید دارند. به فعلیت رسیدن این ظرفیت‌ها در حوزه جاده و بندر و ریل و البته به ثمر نشستن توافقنامه‌های بین‌المللی، نیازمند یک شهر فرودگاهی است؛ شهر فرودگاهی که نه فقط کارکردش نشست و برخاست هواپیما بوده و چیزی شبیه شهر فرودگاهی دوبی است و حجم بالایی از حمل‌ونقل کالا و همچنین ترانزیت کالا و مسافر را پوشش می‌دهد.
شکوفایی یک مزیت نوظهور
فاکتور دیگری که اهمیت شهر فرودگاهی چابهار را بیش از پیش بیان می‌کند، مفهوم جدیدی در صنعت حمل‌ونقل به‌نام حمل‌ونقل ترکیبی است. حمل‌‌و‌نقل ترکیبی می‌گوید برای کوتاه‌کردن مسیر مبدأ تا مقصد می‌توان از مسیرها و حتی وسایل مختلف حمل‌ونقل بهره گرفت، حتی اگر دفعات تخلیه و بارگیری هم زیاد شود. اما تبدیل چابهار به یک مرکز حمل‌ونقل ترکیبی یک پیش‌شرط بزرگ دارد و آن این است که صاحب کالا در چابهار این امکان را داشته باشد که بتواند برای حمل کالایش تصمیم بگیرد که از کدام وسیله حمل استفاده کند. به‌عبارتی تمام بسترها و امکانات حمل‌و‌نقلی فراهم باشد تا بازرگان بر اساس اقتضائات زمانی و هزینه‌ای خویش به سهولت تصمیم بگیرد که از کدام بستر می‌تواند استفاده کند. این همان تفکری است که پشت شکل‌گیری شهر فرودگاهی چابهار وجود دارد.
با توجه به اینکه توسعه محدوده منطقه آزاد چابهار طی سال98 از سوی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و محدوده جانمایی شده برای فرودگاه چابهار در محدوده منطقه آزاد قرار داشت، سازمان منطقه آزاد چابهار ساخت فرودگاه جدید را به‌عنوان یک پروژه ملی و ماندگار برای توسعه سواحل مکران در دستور کار قرار داد و پرونده توسعه فرودگاه مکران بسته شد.
تأسیس فرودگاه در محدوده منطقه آزاد تجاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و این ایده در چابهار به حدود 15سال قبل باز می‌گردد، چراکه ذات وجودی مناطق آزاد طلب می‌کند که تجار و بازرگانان بدون محدودیت تردد از هر کجا به داخل مناطق رفت و آمد داشته باشند. اما فاصله 45کیلومتری فرودگاه کنارک از منطقه آزاد و خارج از محدوده منطقه آزاد بودن، این مزیت را از منطقه آزاد چابهار گرفته بود. به این معنا که بازرگان خارجی که قصد سفر به منطقه آزاد چابهار را دارد به‌طور مستقیم وارد منطقه آزاد نمی‌شود و در نتیجه برای سفر به منطقه آزاد باید روادید گرفته و وارد خاک ایران شود. در نتیجه برای یک سرمایه‌گذار خارجی تفاوت چندانی ندارد که به پایتخت کشور وارد شود یا منطقه آزاد؛ باید همان روال معمول دریافت روادید را طی کند.
پیشتر از تصویب توسعه محدوده، جانمایی برای ساخت فرودگاه جدید در داخل محدوده منطقه آزاد چابهار میسر نبود؛ اما با توسعه محدوده منطقه آزاد، همان مکان جانمایی شده در داخل محدوده منطقه آزاد قرار گرفت. لذا سازمان منطقه آزاد چابهار هزینه‌های ساخت یک فرودگاه جدید را تقبل کرد تا طرحی بزرگ و در قواره ملی ضمن شکوفایی مزیت‌های ذاتی منطقه آزاد، هم بستر جهش تولید، توسعه پایدار و رونق اشتغال را در چابهار فراهم کند و هم برای آیندگان به یادگار بماند.
پیوند آینده چابهار با شهر فرودگاهی
هند با 1.4میلیارد جمعیت و یکی از پنج اقتصاد بزرگ جهان در یک سوی پل ایستاده و فدراسیون روسیه با همه توانمندی‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی و سیاسی در آن سوی پل؛ این دو قدرت بزرگ اقتصادی و بازار مصرف جهانی توافق کرده‌اند مراودات خود را از یک مسیر جدید انجام دهند؛ پلی جدید در چهارراه جهانی تجارت به‌نام چابهار. یعنی چابهار نه به واسطه دیپلماسی و مذاکره در سطوح بالا که به‌دلیل موقعیت استراتژیک خاص خود می‌تواند مهم‌ترین کریدور تجاری جنوب به شمال جهان نام گیرد، دقیقاً شبیه به کانال سوئز.
این فرصت طلایی تنها در صورتی به فعلیت می‌رسد که چابهار زیرساخت‌های حمل‌ونقلی‌اش تکمیل شود. تکمیل شهر فرودگاهی چابهار همان زیرساخت مورد نیاز کریدور جنوب به شمال است که علاوه بر مهیا کردن امکان تردد سهل تجار کشورهای جنوب و شمال به چابهار، می‌تواند امکان حمل و ترانزیت کالا را در ابعاد گسترده فراهم کند.
مکران چگونه جایگزین سوئز می‌شود؟
سواحل مکران و چابهار از نقاط مهم و استراتژیک کشور است که برای حمل کالا در کریدور شمال ـ جنوب ویژگی مقرون‌به‌صرفه بودن را داراست و به همین علت راه‌اندازی آن مورد توجه روسیه و شخص رئیس‌جمهوری این کشور قرارگرفته است. روسیه به‌دنبال آن است که مسیر آستاراخان ـ انزلی ـ چابهار ـ بمبئی را جایگزین مسیر بمبئی ـ کانال سوئز ـ هامبورگ ـ سن‌پترزبورگ کند که هدف آن تسهیل ارتباط بین هند با کشورهای ایران، روسیه، قفقاز و آسیای میانه است. این کریدور به‌لحاظ زمانی در حدود ۲۰ روز با مسیر فعلی اختلاف دارد و نزدیک‌تر است که موجب کاهش فاحشی در زمان و هزینه‌های حمل‌ونقل می‌شود. در صورت عملیاتی شدن این طرح علاوه بر نقش درآمدزایی ترانزیت این کریدور، اهمیت ویژه سیاسی هم برای کشور در پی دارد.
عبدالرحیم کردی، مدیرعامل منطقه آزاد چابهار در این رابطه می‌گوید: روسیه با جنوب شرق آسیا و هند مناسبات قوی تجاری دارد و به‌دنبال آن است که مسیری به‌غیر از کانال سوئز را انتخاب  تا مسیر شمال به جنوب را فعال کند. این موضوع یک دهه پیش مطرح شد، اما از سه سال قبل در دستور کار دولت روسیه قرار گرفت و در کمیسیون مشترک ایران و روسیه که دو سال قبل در ایران برگزار شد، به‌طور رسمی فعال‌سازی کریدور میان روسیه و هند اعلام شد.
کردی تبدیل‌شدن چابهار به‌عنوان هاب منطقه را مستلزم داشتن ویژگی‌هایی دانسته و می‌افزاید: چابهار به‌لحاظ ظرفیت، نقطه استراتژیک و مهمی در دنیا محسوب می‌شود و اگر اقدامی تاکنون برای تبدیل‌شدن آن به هاب صورت نگرفته به‌دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم ازجمله ابزارهای حمل‌ونقل است.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد با اشاره به توصیه‌های اکید رهبر معظم انقلاب برای توسعه مکران اظهار کرد: بیش از 17 سال است که رهبر معظم انقلاب توجه ویژه‌ای به سواحل مکران به‌عنوان یک «گنج پنهان» داشته‌اند. در این راستا نیز مأموریت‌های منطقه آزاد چابهار برای این منظور کاملاً توسعه‌ای است. ‌طی چند سال اخیر گزارش‌های مربوط به توسعه مکران به سمع و نظر رهبر معظم انقلاب می‌رسد و کار کردن در این زمینه یک توفیق و افتخار است چون توجه ویژه ایشان را دارد و همواره سالی چند بار بر این مسأله تأکید دارند و از توسعه مکران نام می‌برند.
کردی با تأکید بر این‌که چابهار نقطه اشتراک همه جریان‌های سیاسی است، افزود: چابهار متعلق به یک دولت خاص با تفکر خاص نیست. تفکر چابهار تفکری است که رهبر معظم انقلاب به آن پرداخته‌اند و به آن توجه نشان داده‌اند.همه ما مکلف هستیم اینجا اشتراک داشته باشیم. لذا فارغ از همه خط و خطوط سیاسی و جریان‌های مختلف، معتقدم اینجا جریان، جریان نظام است و همه مکلفیم به‌عنوان سرباز نظام در پیشبرد این اهداف بزرگ وظیفه خود را انجام دهیم.
در چشم‌انداز آینده، چابهار بندری خواهد شد که 20 میلیون محصولات پتروشیمی تولید خواهد کرد و 10میلیون تن فولاد در چابهار تولید خواهد شد. در نهایت بندری خواهد بود که ظرفیت 80 میلیون تن تخلیه و بارگیری را دارد. این اعداد و ارقام می‌گوید که در یک افق 10ساله، چابهار یک بندر بسیار پرترافیک و صنعتی می‌شود که تنها ورود و خروج فولاد و پتروشیمی آن بالغ بر 40 میلیون تن خواهد بود. در افق سال 2025 کشورهای آسیای میانه، مبادلات این کشورها با آسیای جنوب شرقی و شمال آفریقا معادل 170 میلیارد دلار پیش‌بینی شده است. تردیدی نیست که با توسعه ظرفیت‌‌ها و زیرساخت‌های مورد نیاز، بالغ بر 90 درصد این حجم بالای مبادلات باید از طریق بندر چابهار محقق شود؛ چراکه نزدیک‌ترین، ارزان‌ترین و سهل‌الوصول‌ترین مسیر دسترسی کشورهای آسیای میانه به جنوب آسیا و شمال آفریقا، کریدور جنوب به شمال و از طریق بندر چابهار است.

ایرلاین‌ها از امروز به فرودگاه چابهار- کنارک بازمی‌گردند

چابهار - محمد شکوهی فر
 مدیر فرودگاه چابهار-کنارک از بازگشت دو ایرلاین به فرودگاه چابهار - کنارک و آغاز پذیرش مسافر از روز پنجشنبه 27 شهریور ماه با مقصد و مبدأ چابهار خبر داد. مجتبی شهری در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: از امروز پنجشنبه دو ایرلاین ایران ایر و معراج اقدام به پذیرش مسافر به چابهار کرده ‌اند. شهری افزود: با توجه به خرابی و پوسیدگی خطوط بارگیری و تخلیه سوخت فرودگاه فعلاً هواپیماهایی به فرودگاه کنارک اقدام به پرواز می‌کنند که در برگشت احتیاج به سوخت‌‌گیری در فرودگاه کنارک نداشته باشند و در این راستا دو شرکت ایران ایر و معراج اقدام به راه ‌اندازی پرواز در این مسیر کرده ‌اند.
مدیر فرودگاه چابهار-کنارک تصریح کرد: همچنین هواپیمایی زاگرس نیز پروازهای خود را در مسیر تهران - کنارک - چابهار از یکم مهرماه برقرار می‌کند که تا آن زمان مشکل خطوط سوخت فرودگاه هم ان شاء الله حل خواهد شد و در زمینه سوخت‌گیری هواپیماها در فرودگاه چابهار-کنارک انجام می‌شود.
تعطیلی موقت فرودگاه چابهار-کنارک به‌دلیل باز‌سازی خطوط انتقال سوخت، مشکلات زیادی را در ارتباط و رفت و آمد مسافران و فعالان اقتصادی به این بندر استراتژیک به‌وجود آورد و اعتراض مسئولان استان از جمله استاندار سیستان و بلوچستان را برانگیخت. به‌دنبال این مشکلات، تورج دهقانی زنگنه، معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری هم دو روز پیش از این فرودگاه بازدید کرد.
زنگنه در جریان این بازدید گفت: در هفته ۳۰ پرواز به فرودگاه چابهار-کنارک انجام می‌شود و مسافرانی که به‌دلیل مشکلات چند روز پیش فرودگاه با مشکل مواجه شده بودند می‌توانند مبالغ خود را بازپس بگیرند. شرکت‌های هواپیمایی موظف هستند مبالغ را پس دهند یا بلیت دیگری برای این مسافران صادر کنند.‌

.

مریم شهبازی
خبرنگار
چند سالی می‌شود که سالروز درگذشت شهریار با عنوان روز پاسداشت شعر و ادب فارسی در تقویم ملی کشورمان درج شده؛ روزی که هنوز هم بعد از گذشت زمانی قابل توجه درباره‌اش اتفاق نظر نیست و عده‌ای گلایه دارند که چرا او؟ البته نه اینکه منکر جایگاه ادبی این شاعر باشند بلکه تأکید دارند این روز می‌توانست به نام یکی دیگر از بزرگان ادبیات کلاسیک‌مان گره بخورد؛ بزرگانی همچون سعدی و فردوسی که حفظ زبان و ادب‌مان را مدیون آنان هستیم. از این اختلاف‌نظرهای همچنان برقرار که بگذریم به هر حال درج روزی خاص برای گرامیداشت بخشی از فرهنگ‌مان که به آن می‌بالیم اتفاق مهمی است. حداقل از این طریق فرصتی فراهم می‌شود تا بازبینی دوباره‌ای در خصوص داشته‌های فرهنگی‌مان و حتی جست‌و‌جویی میان نقاط ضعف و قوت‌شان داشته باشیم. به همین منظور صفحه فرهنگی امروز روزنامه ایران به گفت‌و‌گو و یادداشت‌هایی از چهره‌های ادبی‌مان اختصاص یافته تا از دریچه نگاه آنها به سراغ شعر و کارکرد آن در زندگی برویم.

شعر هرگز از میان نمی‌رود

جواد مجابی
شاعر، نویسنده، پژوهشگر
قبل از آن که بخواهم درباره شعر سخن بگویم و از تأثیری که قادر است بر التیام روح خسته انسان امروزی بگذارد خاطره‌ای متناسب با این روزها تعریف می‌کنم؛ نیازی به یادآوری نیست که از همان ماه‌های ابتدایی شیوع جهانی بیماری کرونا، شاهد آغاز خلق اشعاری تأثیر پذیرفته از این واقعه بودیم. به هر حال کرونا گرفتاری تلخی است که تنها خاص ایران نیست و همه کشورها را دربر گرفته است. من هم جدا از دیگر شاعران نبودم و شعرهایی با موضوع کرونا گفتم. تعداد کمی از آنها تلخ هستند اما اغلب شعرهایی امیدوارکننده به شمار می‌آیند. حتی از نخستین افرادی بودم که درباره کرونا و تأثیر آن در امروز و فردای ادبیات و همچنین نقش آن در زندگی انسان امروز گفتم. شاید تعجب کنید اما به محض انتشار دومین شعر کرونایی‌ام، به فاصله یک هفته بعد از آن خودم هم مبتلا شدم! آن هم در کمال ناباوری، آخر خودم و دیگر اعضای خانواده رفت و آمدهای غیرضروری را حذف کرده بودیم و در مواقع اجبار هم با درنظر گرفتن همه توصیه‌های پزشکی از منزل بیرون می‌رفتیم. حالا نمی‌دانم گرفتاری‌ام در نتیجه سخنرانی در مؤسسه آزاد سینمایی بود که به دعوت مسعود کیمیایی رفتم یا بابت تعامل با یکی- دو ناشر برای انتشار چند کتاب. نمی‌دانم! مهم این است که خودم هم گرفتار کرونایی شدم که از آن شعرها نوشتم. راستش آنقدر خانوادگی مراقب بودیم که حتی بعد از تب و لرز یک هفته‌ای و ابتلا به شرایط دشوار هم باورش سخت بود که کرونا گرفته‌ام. حدود یک ماهی زمان صرف شد تا بالاخره این بیماری من را رها کرد و کم‌کم به زندگی عادی حرفه‌ای‌ام که در رأس آنها شعر است بازگشتم. اینها را گفتم تا تأکیدی بر این مسأله باشد که شعر چیزی جدا از زندگی و مشغله‌ها و وضعیت امروز، گذشته و فردای ما نیست. از همین بابت هم عجیب است که تصور کنیم دوره شعر و شاعری گذشته. شیوع کرونا ما را متوجه این کرد که با وجود همه پیشرفت‌هایی که در عرصه علوم مختلف صورت گرفته انسان امروز هنوز هم حرفی دربرابر قدرت طبیعت ندارد. نشان داد که دچار غرور کاذب شده‌ایم و اصلاً تمام حساب و کتاب و پیش‌بینی حتی قدرت‌های بزرگ جهان را به هم ریخت. کرونا دیواری را که از غرور کاذب به دور خودمان و داشته‌هایمان کشیده بودیم درهم شکست. اما نکات جالب توجه شیوع این بیماری، فراتر از ذات کشنده‌اش جلب توجه همگان به ایجاد همبستگی جهانی بود. طی قرن‌های اخیر این از معدود مواردی بود که تحت تأثیر یک مصیبت عمومی، مردم همه جهان، فارغ از نگاه سیاستمداران آنها با همدیگر همدل شدند و توانستند جدا از همه تفاوت‌ها در مسأله‌ای اتفاق نظر پیدا کنند. کسب این تجربه آنقدر مهم است که بی‌شک اثرگذاری آن بر عرصه شعر از همین حالا شروع شده، هر چند که نیاز است قدری بیشتر صبر کنیم تا پوست‌اندازی ادبیات تحت تأثیر این اتفاق عظیم باشیم. برهم خوردن این پیش‌بینی‌ها ما را به بازاندیشی دوباره‌ای درباره خودمان و زندگی مان واداشت تا متوجه شویم که در چه مسائلی دچار کمبود هستیم. یکی از مواردی که آن را کم داریم اخلاق است که به طور قطع از این به بعد شاهد توجه شاعران به کمبودهایی اینچنینی هم خواهیم بود. البته نه آن اخلاقی که به مفهوم کلاسیک. بلکه تلاش در راستای رفع تبعیض‌های جنسیتی، نژادی و... مد نظر است؛ در تعریف دوباره اخلاق مباحثی همچون محیط زیست و برخورداری مردم از سهم مساوی هم مطرح است. اینها مواردی است که باید منتظر انعکاس‌شان در شعر هم باشیم؛ هر چند همانطور که اشاره شد تأثیر این موارد در شعر ایران و جهان از همین حالا آغاز شد. امیدوارم در دراز مدت روشنفکران به مواردی از این دست بپردازند تا سخنان آنان روزی در تصمیم‌گیری سیاستمداران هم اثر بگذارند. یادآوری این موارد هم می‌تواند از طریق ابزارهایی همچون شعر و دیگر عرصه‌های فرهنگ و هنر باشد. همانطور که بعد از جنگ جهانی دوم، به یکباره توجه اهالی فرهنگ و هنر به تبعات آن و همچنین نیاز به صلح دوخته شد. حالا هم چنین شرایطی در انتظار شعر همه کشورهاست. به گمانم نگاه همگانی از مرگ جمعی به سوی زندگی سوق پیدا خواهد کرد که اتفاق خوبی است. شعر برای خود من همه چیز است؛ آنقدر که حتی وقتی به سراغ دیگر عرصه‌هایی که در آنها فعالیت دارم از جمله داستان‌نویسی، نقاشی و... هم می‌روم از دریچه شعر است. البته آنقدر مدعی نیستم که خودم را در برابر بزرگان شعر فارسی همچون حافظ و سعدی، شاعر بدانم. تا وقتی که مولوی و نظامی را شاعر می‌دانیم، امثال من بیش از آن که شاعر باشیم وابسته به شعر محسوب می‌شویم. با این حال تلاش می‌کنم تا راه آنان را ادامه بدهم و در این بین همانطور که اشاره شد مهم‌ترین مسأله زندگی‌ام ادامه این راه است. از علاقه‌مندی شخصی‌ام به شعر که بگذرم معتقدم برخلاف عده‌ای که می‌گویند عمر شعر به سرآمده، شعر همچنان حضور پررنگی در زندگی‌مان دارد. هر چند که مدتی است انرژی شعری‌مان در قالب دیگر هنرهایی همچون سینما، تئاتر و حتی نقاشی و... به مخاطبان منتقل می‌شود. معتقدم شعر دوباره با پوسته خودش بازمی‌گردد، شعر هرگز از میان نمی‌رود؛ شعر بیان نگفتنی‌های ذهن کاشف انسان است. از همین‌رو در هیچ دوره و زمانی نمی‌توان منکر اهمیت شعر شد چرا که سخن را به اوج می‌رساند هیچ تردیدی نیست که افزون بر کم نظیر بودن شاعران کلاسیک‌مان، شاعران دوران معاصر ماهم به رغم پشت سر گذاشتن فراز و نشیب‌های بسیار دوباره حضوری پررنگ در زندگی‌مان پیدا خواهد کرد.

کرونایی 7
در گمان بودم فرو مرده/ از واپسین شراره هاش/دیدی که برجهید/ آتش مغان، ناگهان/بالا گرفت فروزان، در تاریکنای زمان./ فرومانده بودیم درمانده/ زیر سقف کوتاه وحشت/ حصاری در  و دیوارش منهدم/ مردم اند آن معجزه، به کمال/ خیالتان به عبث/ جای دیگرش  می جست!/بی گاهان سقف خانه ما شد کهکشان/هر یک از ما، کنون شعله ای بلند/ به آفاق می بریم از دل خویش/ جهان ما شدیم و ما جهان/ بربام آن برآی/ روشنی بی کران
15/1/99 کوی نویسندگان.

توصیه‌های محمدعلی بهمنی برای شاعران جوان و گفت‌و‌گویی با او درباره شعر امروز
کمال شعر در رهایی شکل می‌گیرد

شعر و شاعری‌اش را مدیون فریدون مشیری است که او را وقتی 9 سال بیشتر نداشت، در آن چاپخانه‌ای که برای گذران تعطیلی تابستان به آن می‌رفت کشف کرد و مسیری پیش رویش گذاشت که او را به یکی از چهره‌های مشهور غزل و ترانه امروزمان تبدیل کرد؛ با محمد علی بهمنی به بهانه فرارسیدن روز شعر و ادب فارسی به گفت‌و‌گویی درباره شعر امروزمان نشستیم که می‌خوانید. اما خبر خوب درباره میراث دار نیما یوشیج، انتشار مجموعه شعری تازه است که تا چندی دیگر روانه کتابفروشی‌ها می‌شود.

 قبل از هر سؤالی از مجموعه شعر تازه‌ای بگویید که چندی پیش خبر از گردآوری اش داده بودید؟
این مجموعه در بردارنده 81 قطعه شعر و چیزی حدود 170 صفحه می‌شود که با همکاری انتشارات مروارید در اختیار علاقه مندان قرار می‌گیرد، البته از زمان انتشار آن اطلاع دقیقی ندارم چراکه شرایط به گونه‌ای شده که اغلب ناشران ترجیح می‌دهند تا عادی شدن اوضاعی که کرونا سبب شده صبر کنند.
 چه مضامینی در این مجموعه مورد توجه‌تان بوده اند؟
آن طور نیست که بتوانم به موضوع خاصی اشاره کنم، مضامین متفاوتی را شامل می‌شوند. راستش چندان موافق نیستم که شاعر پیش از شعر گفتن به موضوع خاصی به‌عنوان هدف خود فکر کند. شعر هر موقع و با هر موضوعی که بخواهد بر ذهن شاعر جاری می‌شود،  به گمانم بیش از آنکه شاعر بر شعر کنترل داشته باشد این شعر است که شاعر را به سمت و سویی که می‌خواهد می‌کشاند.
 این انتخاب ناخودآگاه بنابر دانش و اطلاعات شاعر رخ می‌دهد؟
بی‌شک تفکرات شاعر و حتی دغدغه‌های فکری‌اش به‌طور ناخودآگاه بر چگونگی شعر گفتن او اثر می‌گذارند. مصداق این‌ گفته را می‌توان میان بسیاری از چهره‌های شاخص شعر کلاسیک دید که با‌ وجود سرودن اشعاری ماندگار از دانش ادبی خاصی برخوردار نبوده‌اند. هر چند که برخوردار از چنان قریحه و استعداد عجیبی بوده‌اند که خود به خود طبق روندی که باید شعر گفته‌اند و حتی جریان ساز هم شده‌اند. .
 با این حال چرا یکی از توصیه‌های مشترک اغلب چهره‌های شاخص ادبیات به شاعران جوان، ضرورت توجه به بحث مطالعه است؟
من هم تأکید دارم که شاعران جوان پیش از آغاز کار باید مطالعات بسیاری داشته باشند؛ اما مسأله این است که کسب دانش آنان نباید به‌گونه‌ای باشد که قدرت خلاقیت‌شان را محدود سازد. متأسفانه اغلب شاعران یا ضرورت حذف نگاه‌های محدود کننده را جدی نمی‌گیرند یا خود را ملزم به شعر گفتن در موضوع و قالب مشخصی می‌کنند. کمال شعر وقتی است که به دور از هر بند و محدودیتی به ذهن شاعر جاری شود.
 و این محدود کردن‌های ذهنی چه تبعاتی برای شعر دارد؟
شاعری که خودش را به قالب خاصی محدود کند هنگام شعر گفتن ناخودآگاه به قالب و سبک خاصی متمرکز می‌شود و این سدی پیش روی خلاقیت آنان خواهد بود. قالب ذهن را محدود و اسیر می‌کند. شاعران جوان نه تنها نباید مطالعات خود را به سبک و قالب مشخصی از شعر فارسی محدود کنند بلکه ضروری است حتی به سراغ اطلاع از شعر جهان بروند تا با افق‌های فکری و خلاقیت‌های بیشتری روبه‌رو شوند. نه تنها شعر، بلکه کلیت هنر تنها در رهایی است که شکل می‌گیرد.
 در این بین چه کارکردی برای کارگاه‌های شعر قائل هستید؟
هیچ تأثیری ندارند! اینها ذهن مراجعه کنندگان را محدود می‌کنند و تنها اتفاقی که در این کارگاه‌ها رخ می‌دهد تربیت افرادی مشابه آن فردی است که اداره آنها را بر عهده دارد.  اصلاً از این افراد باید پرسید که شما چه چیزی را می‌خواهید یاد بدهید؟ مگر شعر یاد دادنی است؟ آموزش‌های اینچنینی ذهن علاقه مندان را محکوم به پیروی از تفکرات فرد آموزش دهنده می‌کند که این اتفاق وحشتناکی است.
 جلسه‌های شعرخوانی هم مراجعه کنندگان را به همین مسأله دچار می‌کند؟
اگر منظور جلسات شعری است که عده‌ای دور هم جمع می‌شوند و دست به تعریف و نقد شعر همدیگر می‌زنند که باید بگویم بله.
 پس چرا محفل‌های ادبی دهه‌های چهل و پنجاه آنقدر جریان ساز بودند؟
به این خاطر که اصولی برگزار می‌شدند؛ اما حالا افراد برای آنکه به محفلی راه پیدا کنند باید در همان سبک و سیاقی که مد‌نظر برگزار کنندگان آنهاست شعر بگویند. اگر این دورهمی‌ها به شکلی صورت بگیرد که بدون نقد آثار یکدیگر، برای هم شعر بخوانند که اتفاق خوبی است و برای مراجعه کنندگان آشنایی با نگاه‌های مختلف به شعر و هستی را در بر دارد.  
 نقدی که سال هاست متوجه خروجی دانشکده‌های ادبیات شده هم از همین مسأله نشأت گرفته؟
بله، دانشکده‌های ادبیات در نهایت موفق به تربیت منتقد ادبی می‌شوند تا شاعر و حتی نویسنده شاخص. البته آموزش اصولی از طریق دانشکده‌ها کار محالی نیست و قدری برنامه‌ریزی طلب می‌کند. اما از همه این موارد اثرگذارتر، حضور در جلسات شعرخوانی، آن هم به دور از هر گونه نقد است.
 چرا دیگر خبری از آن محفل‌های ادبی اثر‌گذار دهه‌های چهل و پنجاه در عرصه شعرمان نیست؟
شاید بخشی نشأت گرفته ازاین باشد که عده‌ای گمان می‌کنند اول و آخر همه چیز خودشان هستند و به روی آموزش دانسته‌های خود تأکید می‌کنند. این در حالی است که شعر کاری با ساخته شده‌ها ندارد و شکل واقعی آن محصول آفریده شده‌هایی است که خود جوش بر ذهن شاعر جاری شده‌اند.
 با تکیه بر مسئولیت‌های مختلفی که در عرصه شعر و ترانه داشته اید و از سویی دبیری و داوری جایزه‌های مختلف ادبی، ارزیابی‌تان از کار شاعران جوان امروز چیست؟
پاسخ این سؤال نیازمند بررسی دقیقی است، از همین رو نمی‌توانم پاسخ قابل تعمیمی به کل شعر امروزمان بدهم. با این حال یافته‌های شخصی‌ام حاکی از این است که اتفاقات خوب با‌ وجود تصورمان در پایتخت یا شهرهای بزرگ خلاصه نشده است. هرازگاهی که برای شعرخوانی به استان‌های مختلف دعوت می‌شوم تلاش می‌کنم به شهرها و روستاهای کوچک اطراف‌شان هم سفر کنم. شاید باورتان نشود اما گاهی در مناطق دورافتاده‌ای که کسی حتی تصورش را نمی‌کند به جوانان مستعدی برخورده‌ام که شعرهایی به مراتب بهتر از امثال من و دیگر دوستانی که مدعی شاعری هستند، گفته‌اند. آن هم در صورتی که برخی از آن مناطق از کمترین سطح امکانات و آموزش هم محروم هستند. گاهی شعرهایی از این جوانان گمنام می‌شنوم که هنوز بزرگان شعر امروزمان نگفته‌اند، در صورتی که شاید نه از سطح تحصیلات خاصی برخوردار باشند و نه اینکه حتی غروری که اغلب‌مان گرفتار آن شده‌ایم، داشته باشند.

در پناه حافظ و سعدی

بهاء‌الدین خرمشاهی
حافظ ‌پژوه، نویسنده و مترجم
اگر امروز از شما سؤال شود که آرزویتان چیست به طور حتم پاسخ اغلب ما این است که حالمان خوب باشد و به طور مشخص ایام کرونا را پشت سر بگذاریم. خیلی‌هایمان آرزوهای بلند و دور و دراز نداریم. آرزوهای رنگین نداریم. طبیعت آدمی است، در خطر که باشد می‌خواهد جانش در امان خدا باشد. کوچکترها که از اوضاع خسته می‌شوند به بزرگترها پناه می‌برند. از آنها کمک می‌خواهند. می‌گویند شما که دنیا دیده‌اید بگویید چه کار کنیم. حافظ هم بزرگتر ماست. حافظه تاریخی ماست. نماینده و سخنگوی اقوام ایرانی است. شاعری که شخصیت شاد و امیدواری دارد. روح این شخصیت پرامید در دیوانش دمیده شده است. اگر از می و معشوق سه گانه؛ آسمانی، انسانی و ادبی و استعاری حرف می‌زند دلیلش این نیست که همیشه به فکر خوشگذرانی بوده است. اساساً حافظ اصلاً طرفدار خوشگذرانی نیست. بلکه طرفدار گذران خوش است. ما هم امروز به فکر گذران خوش هستیم و نه خوشگذرانی. در میان شاعران خیام هم همین است. و خیلی‌ها حافظ را دنباله‌رو خیام می‌دانند‌ و می‌گویند شرح و حاشیه خیام است. البته حافظ از خیام خیلی شادتر و امیدوارتر و مثبت‌تر است. خیام دائم در این تفکر است که چرا آمدیم و چرا باید برویم اما حافظ این‌گونه نیست. وسعت مشرب دارد. وسعت معنا دارد. به این جهت هر وقت ذره‌ای اندوهگین می‌شویم برای ما عین پناهگاه است. خود من هر وقت روزگار امانم را می‌برد، شکست می‌خورم، نتیجه خلاف انتظارم در می‌آید یا ضرر مادی و معنوی می‌بینم پناهگاهم حافظ است. «یوسف گمگشته باز آید به کنعان غم مخور/ کلبه احزان شود روزی گلستان غم مخور» با دیوان حافظ فال می‌گیریم به این خاطر که فقط 5 درصد محتوا و فضای اشعارش غمناک است و در 95 درصد آن امید به بهبود اوضاع جهان دارد. اگر چه به شهادت کتاب «جمع پریشان» شادروان علی اکبر رزاز دویست و سه، چهار موضوع در دیوان حافظ مطرح شده است در حالی که در دیوان دیگر شاعر بزرگ ما که کم از حافظ هم ندارد یعنی سعدی این تنوع وجود ندارد. من در مقاله مفصلی به اسم حق سعدی بر گردن حافظ از جایگاه او در شعر و ادبیات فارسی نوشته‌ام اما نمی‌توان منکر این واقعیت شد که سعدی به اندازه حافظ تنوع موضوعی ندارد و اغلب حدیث عشق و وفا است. محال است غزلی را باز کنید و در آن کار و بار عشق و عاشقی به سامان نباشد. سعدی هم روحیه شادی دارد. هیچ وقت غمناک نیست. آدم پر تجربه و دنیادیده‌ای است. روح و روان آدمی را می‌شناسد و  همچون حافظ روانشناسی پیشرفته‌ای دارد. هر دو چم و خم روح ما را می‌شناسند و دنیا دیده هستند. حافظ به اندازه سن کنونی من (75 سال) عمر کرده است. از سال هفتصد و بیست و چند تا 792 و سعدی هم یک قرن قبل از حافظ و  از دهه اول قرن هفتم تا دهه آخر این قرن. حمله مغول را دیده، جفاها دیده و دنیایی تلخ  تجربه کرده است با این همه اما به قول پروین اعتصامی «گر چه جز تلخی از ایام ندید. هر چه خواهی سخنش شیرین است» در نهایت اینکه این عزیزان، بزرگان ما، راهنمای ما و در واقع روحیه بخشان ما هستند. اطمینان دارم اگر فارغ‌البال قدری در مکتب سعدی و حافظ بنشینید، دیوان حافظ و سعدی را بخوانید شادی‌های زندگی را می‌بینید و برای ادامه مسیر امید خواهید داشت. توصیه‌ام این است که در این ایام در پناه شعر باشید. شعر با موسیقی عجین است و موسیقی هم طربناک. شعر التیام بخش حال امروزمان است.

شعر گفتن در سرزمینی که شاعرانی همچون فردوسی را به خود دیده راحت نیست

علی باباچاهی
شاعر، نویسنده، پژوهشگر
شعر و در مفهوم کلی آن ادبیات، چیزی جدا از انعکاس آن چیزی نیست که بر آدمی می‌گذرد؛ اتفاقاتی که از جمله آنها می‌توان به همین گرفتاری تلخ این روزهای جهان اشاره کرد. سنگینی سایه بیماری کرونا آنقدر همه چیز را برهم زده که در عجبم چرا بعضی از اثرات مثبت آن بر شعر سخن می‌گویند. نمی‌دانم! شاید کرونا منجر به رجوع دوباره مردم به شعر شده باشد، با این حال بگذارید نظر شخصی‌ام را نسبت به اظهار نظرهای اینچنینی بگویم. من ترجیح می‌دهم هرگز شعر و ادبیات به واسطه چنین بلای خانمان‌سوزی موجودیت پیدا نکنند! برای من قابل درک نیست که امیدوارم باشم به تبع شرایطی که به آن مبتلا شده‌ایم شعر حضور پررنگ‌تری در زندگی‌مان پیدا کند و به هیچ‌وجه نمی‌توانم چنین آرزویی داشته باشم.  با این حال منکر التیام‌بخشی شعر و کمک به بهتر شدن حال انسان آشفته به مدد ادبیات نیستم.   اما حالا که قرار است درباره شعر بگویم، بگذارید اشاره‌ای هم به این نکته داشته باشم که اگر هر یک از ما زمان شعر گفتن، برای لحظه‌ای یاد بزرگانی همچون حافظ و سعدی و مولانا بیفتیم و بدانیم در سرزمینی زندگی می‌کنیم که چنین شاعرانی را به خود دیده، قلم زمین گذاشته و به راحتی جرأت شعر گفتن نخواهیم یافت. شعر برخوردار از چنین عظمتی است و طبیعی است که اگر به سراغ آن برویم قدرت بسیاری هم در التیام روح و سرگشتگی‌مان دارد. بگذارید به نکته‌ای هم برای جوان‌ترها اشاره کنم، بهتر است قبل از آنکه گرفتار تب و تاب‌ها شوند به این فکر کنند که شعر خوب برخوردار از آن چیزی است که بزرگان به آن توجه داشته‌اند و به گونه‌ای گفته نشود که بیان منظوم یا حتی منثور و ریتمیک ارادی مضمونی باشد که تنها مشخصه‌اش به روز بودن موضوع آن به شمار می‌آید. در غیر این صورت تبدیل به ضدستاره‌ای می‌شود که درخششی در آسمان ادبیات نخواهد گذاشت. با اینکه اعتقادی به صدور حکم برای همگان ندارم اما شاید نتوان شعر را در شرایط امروز با دیگر هنرها مقایسه کرد چراکه هر یک از آنها به رغم برخی شباهت‌ها، تفاوت زیادی دارند. بنابراین بهتر است وقتی از تأثیر مثبت فرهنگ و هنر در بهبود حال آشفته امروزمان سخن می‌گوییم به تفاوت میان هنرها توجه کنیم و همه آنها را شامل شرایط یکسانی ندانیم. با این حال مراجعه به هر یک از اینها به تبع علاقه‌مندی‌های خودمان می‌تواند در حکم مسکنی باشد که برای لحظه‌ای هر چند کوتاه ذهن مان را از گرفتاری‌های این روزها دور کند. بنابراین، این طور نیست که بتوان شعر را همچون نسخه‌ای برای همه درنظر گرفت یا از طرفی مثلاً برای فیلم چنین جایگاهی قائل شد.


از جادوی شعر برای کودکان غافل نشویم

مصطفی رحماندوست
شاعر و نویسنده کودک و نوجوان
حالا که روز شعر و ادب پارسی است بگذارید اشاره‌ای هم به شعر کودک و نوجوان شود تا همه چیز طبق معمول به حوزه بزرگسال ختم نشود. شعر برای بچه‌ها در سنین مختلف تأثیری متفاوت از ما آدم‌بزرگ‌ها دارد. کودکان تا حدود دو سالگی، برداشت جالبی از شعر دارند؛ وقتی والدین برای آنان شعر می‌خوانند بیش از آن که متوجه کلماتی که بر زبان جاری می‌شود باشند ریتم و موسیقی آن توجهشان را جلب می‌کند. درست است که شعر معنی دارد و همینطور خیال‌پردازی و تصویرسازی دارد، اما برای بچه‌ها تا سنی که اشاره شد اینها در درجه دوم اهمیت است.  شعر کودک شاد است و از همین رو لازم است که بچه‌ها شعر یاد بگیرند، برای آنان شعر بخوانیم تا کمی بزرگ تر که شدند خودشان آن را دنبال کنند. کافی است برای کودک یکی دو ساله شعر بخوانید تا ببینید چطور با ریتم آن همراه شده و دست‌های خود را تکان می‌دهند، موسیقی ذهن‌شان با حرکت دست آنان همراه می‌شود و حتی در تنهایی هم به آن فکر می‌کنند و در نهایت ممکن است قادر به کشف آن چیزی شوند  که مد نظر شاعر است. البته شعر خواندن برای کودکان فایده دیگری هم دارد که کمتر به آن پرداخته شده است، اینکه بچه‌ها از هر چیزی لذت ببرند در ذهنشان ماندگار می‌شود. تحقیقات ثابت کرده اگر برای کودکان کتاب خوانده شود ناخودآگاه به سمت مطالعه و کتابخوانی کشیده می‌شوند. به پدر و مادرهای جوان توصیه می‌کنم از جادوی شعر خواندن برای فرزندان خود غافل نشوند. وقتی از فلان  شعر ، خرس یا حتی درخت سخنگو قدم به ذهن کودک می‌گذارد، او علاقه‌مند می‌شود و در بزرگسالی هم دنیای کتابخوانی را رها نمی‌کند. حالا اگر این شعرخوانی از روی کتاب و همراه با نشان دادن تصاویر آن به کودک باشد این لذت بیشتر می‌شود. البته در این بین حواس‌مان باشد که برای بچه‌ها اشعار دیوان‌هایی که خاص بزرگسالان است، همچون شاهنامه را نخوانیم یا اگر خواستار خوانش آنها هستیم حتماً متناسب سن‌شان ساده‌سازی شده باشند. از سوی دیگر وادار کردن آنان به مطالعه شعر بزرگسالان هم کار بی نهایت اشتباهی است،  شاید وقتی بچه‌ای اشعار دیوان حافظ یا شاهنامه را از حفظ بشوند با تشویق دیگران روبه‌رو شده و لذت ببرد. اما این کار او را از دنیای کودکی‌اش دور می‌کند. بهتر است هر کاری را برای وقت آن بگذاریم. اما بگذارید توصیه‌ای هم برای جوانان علاقه‌مند به شعر گفتن در این حوزه داشته باشم، قبل از آغاز کار، حتماً به مخاطب‌شناسی دست بزنید و اگر لازم است درباره کودکان و نوجوان از منظر نگاه روانشناسان مطالعه کنید.



 

ندا سیجانی
خبرنگار
این روزها با گذر از خیابان‌های کریمخان، ایرانشهر و دیگر گذرهای مرکز فروش محصولات فرهنگی و هنری هستند احیاناً با تراکت‌های تخفیف چسبیده بر پشت شیشه‌های مغازه‌ها مواجه می‌شوید که نشان از یک اتفاق ناگوار فرهنگی است وحتی بعضاً برخی از همین فروشگاه‌ها عطای فروش این محصولات را بر لقایش بخشیده‌اند و هم تصمیم به تغییرکاربری یا تعطیلی گرفته‌اند چرا که همین نیم بها شدن قیمت‌ها هم تغییری در شرایط مالی ایجاد نکرده و بازار محصولات فرهنگی و هنری همچنان راکد است. ازجمله محصولات این فروشگاه‌ها آلبوم‌های موسیقی هستند که در گوشه‌ای ازویترین غبار فراموشی روی آنها را پوشانده است و حالا کمتر مخاطبی جذب این لوح‌های فشرده می‌گردد چرا که دسترسی به فضاهای مجازی و دانلود‌های غیرقانونی براحتی تقاضای مخاطبان نسل امروز و دیروز را پوشش می‌دهد و حتی در بیشتر مواقع برای جذب مشتریان بیشتر، دانلود رایگان هم هدیه این عدم فرهنگ‌سازی است تا بازار فروشندگان آثارموسیقی نحیف و ضعیف‌تر شود و برهمین اساس خوانندگان و تهیه کنندگان موسیقی هم دیگر ریسک سود احتمالی فروش آلبوم‌ها را به‌جان نمی‌خرند و ترجیحشان انتشار تک آهنگ است تا بلکه مخاطبان با شنیدن این تک ترک‌ها حداقل بازار کنسرت‌ها را برهم نزنند و از این طریق کسب درآمدی کنند. جالب‌تر آنکه این روزها  شیوع ویروس کرونا مزید برعلت شده و بازار فروش تک آهنگ‌ها باردیگرگوی سبقت را از آلبوم‌ها ربوده است. چنانکه طبق اعلام دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سه ماهه نخست سال‌جاری، ۸۳۹ تک آهنگ از دفتر موسیقی مجوز دریافت کرده که این تعداد در بهار سال گذشته ۴۹۵ تک آهنگ بوده و افزایش حدود ۲ برابری داشته، یعنی به‌طور میانگین در هر روز، تقریباً ۱۰ تک آهنگ، مجوز گرفته است. همچنین در سه ماهه بهار امسال، ۶۲ آلبوم و ۴۴ نماهنگ نیز از دفتر موسیقی مجوز گرفته است که سال گذشته در بهار، ۷۶ آلبوم و ۴۸ نماهنگ با مجوز دفتر موسیقی منتشر شده بود و حالا باید دید این لوح‌های فشرده از این به بعد چه سرنوشتی را سپری خواهند کرد.‌



برچیده شدن آثار ماندگار موسیقی
صدرالدین حسین‌خانی مدیرشرکت فرهنگی- هنری «ایران‌گام» و تهیه کننده موسیقی درباره اوضاع به‌وجود آمد ه پخش و نشرموسیقی می‌گوید: گسترش تکنولوژی و پخش آثارهنری درفضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی موجب شده هنرمندان چندان رغبتی برای تولید آلبوم‌های موسیقی نداشته باشند وسعی‌شان براین است زمان را ازدست ندهند و تک آهنگ‌های تولید شده را بسرعت منتشرکنند.
به‌گفته این تهیه کننده:«فعالیت درحوزه تک آهنگ سیاستی است که ازسوی دفترموسیقی رواج پیدا کرده چرا که درگذشته تک ترک‌ها مجوز انتشار نداشتند و بر همین اساس هنرمندان ملزم بودند بین 9 تا 11 قطعه به مدت زمان 45 یا 60 دقیقه تولیدکنند تا در قالب یک آلبوم معرفی شود تا برهمین اساس مجوزانتشارآن را دریافت کنند و این امر موجب شد تولید و فروش آلبوم برای تهیه کننده و هنرمند گردش مالی داشته باشد اما با این هدف وزارت ارشاد اعلام کرد تک ترک‌ها حتی بدون دخالت و نظارت شرکت‌های تهیه کننده و با حضورخود هنرمند می‌توانند مجوز انتشار داشته باشد و به عقیده من این اتفاق لطمه به موسیقی کشورمان است، به این علت که دیگرمخاطب بی‌صبرانه درانتظار انتشار یک آلبوم یا اثرهنری نیست و درآمدزایی در پروسه تولید آلبوم از بین خواهد رفت.»
او در ادامه افزود: «درکنارفعالیت هنرمندان درعرضه تک آهنگ، برخی افراد هم به‌صورت غیرمجاز یا زیرزمینی دراین زمینه فعالیت می‌کنند که به‌دنبال دریافت مجوز نیستند ومردم هم به‌دلیل ناآگاهی و شناخت ازمجاز یا غیرمجاز بودن اثر، براحتی آن را دانلود و گوش کرده و این اتفاق زنگ خطری بزرگ برای خانواده‌ها است چرا که اولاً دیگر محدودیت سنی رعایت نمی‌شود و دیگر اینکه هرنوع ترانه با ادبیات نادرست و هر موسیقی بدون نظارت مسئولان روی این آثار کار شده و مخاطب براحتی با آن ارتباط برقرار می‌کند. بنابراین بهتر است مردم نسبت به این موضوع آگاهی پیدا کنند. درواقع خواننده‌های غیرمجاز در رقابت با خواننده‌های مجاز هستند و تلاش می‌کنند اثر خود را بدون گذراندن پروسه‌های اداری بسرعت به‌دست مردم برسانند.» حسین خانی در پاسخ به این پرسش که شرایط انتشار تک آهنگ در خارج از ایران به چه صورت است، بیان کرد:«در کل دنیا هم انتشار تک ترک مرسوم است اما با این تفاوت که درخارج از ایران قانون کپی رایت رعایت می‌شود و شهروندان به حقوق هنرمند و ناشر احترام می‌گذارند و به همین دلیل به هنرمند و تهیه کننده لطمه‌ای وارد نمی‌شود.» او درباره شرایط کنونی «ایران گام» و بازارآلبوم‌های موسیقی گفت: «مشکلات بسیار زیاد است و آلبوم‌های موسیقی کم و بیش عرضه می‌شود و نسبت به‌گذشته بسیار کمتر شده است و همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم هنرمندان برای جذب مخاطب بیشتر به سمت تک ترک‌ها رفته‌اند و بعد از انتشار آن بسرعت کنسرت برگزار می‌کنند تا از این طریق درآمدزایی داشته باشند. درواقع بهتر است بگویم درحال حاضر به ندرت کسی در اندیشه تولید کار فرهنگی و ماندگار است.تک ترک‌هایی که امروز بازار خوبی دارند دچار تاریخ مصرفی خواهند شد و خیلی زود فراموش می‌شوند و در نهایت برای فرهنگ خودمان آسیب بسیاربزرگی را رقم زده‌ایم.»
این تهیه کننده نسبت به بی‌احترامی مردم به حقوق مؤلف ابراز گلایه کرد و افزود:« درحال حاضرانتشار آلبوم هم برای تهیه‌کننده‌های موسیقی توجیه اقتصادی ندارد چرا که هیچ حمایتی نه از سوی دولت است نه مخاطبان. مطمئن باشید اولین کسی که آلبوم تولید می‌کند بسرعت درسایت‌های مجازی شنیده می‌شود ومردم هم به‌خاطرناآگاهی ازسراینده شعر یا ترانه یا سازنده موسیقی آن که چه سرمایه‌گذاری و تلاشی برای این اثر شده به‌صورت رایگان آن محصول را استفاده می‌کنند و این موضوع متأسفانه هنوز هم دربین مردم فرهنگ‌سازی نشده است. این درحالی است که محصولات فرهنگی کمترین قیمت را دربازار کشور دارد اما جای تأسف است که کسی حاضر نیست هزینه‌ای اندک برای این کارها پرداخت کند و این موضوع باعث شده هنرمندان و شرکت‌هایی که به کار فرهنگی می‌پردازند به مرور از بین بروند؛ البته درحال حاضر هم تقریباً در حال نابودی است. این درحالی است که درجوامع خارج از ایران مردم برای فرهنگ و هنرمندانشان ارزش قائل هستند و به‌خاطر حمایت از آن اثر فرهنگی و تولید دوباره یک محصول موسیقی باارزش هزینه می‌کنند. من براین باورم اگر دولت ما چنین فرهنگ‌سازی را انجام بدهد مردم عزیز ما قطعاً این همکاری را خواهند داشت.»
صداوسیما بزرگترین ضربه را به فرهنگ و هنر کشور وارد کرد
به‌گفته حسین خانی «صداوسیما آسیب بزرگی به هنرمند و تهیه کننده زده است و به‌عنوان ترانه درخواستی بدون کسب اجازه از صاحب اثر (شرکت‌ها و خواننده ها) آن را از رسانه خود پخش می‌کند، کسی هم نیست به این دوستان بگوید این کار مگر برای شماست که از مردم تقاضا می‌کنید تماس بگیرند.» او افزود: « ساخت هر ترک با همکاری شاعر، آهنگساز و میکس و مستر باکیفیت و مطلوب و ضبط در یک استودیو خوب حداقل 100 میلیون تومان هزینه دربردارد بااین حساب بزرگترین جفا را خود صداوسیما انجام می‌دهد و با مانورهای مختلف بهره برداری‌های بسیاری از موسیقی صورت گرفته است. اگرهم اجازه پخش موسیقی نداشته باشد فکر نمی‌کنم این سازمان عریض و طویل بتواند یک ساعت برنامه خوب برای مخاطبانش داشته باشد اما متأسفانه مردم هم نسبت به این موضوع که نهاد بزرگی همچون صداوسیما احترامی به حقوق هنرمند و تهیه‌کننده قائل نیست و حق و حقوق آنها را پایمال کرده آگاه نیستند. امیدوارم یک روزی در کشور ما به حقوق مؤلف و مصنف احترام بگذارند تا جامعه هنری ما به این شکل فقیروضعیف‌تر نشود تا کسانی که به تولید آثاری هنری و فرهنگی می‌پردازند بتوانند حداقل زندگی خود را بگذرانند.»
تولید آلبوم صرفه اقتصادی ندارد
رضا یزدانی خواننده موسیقی پاپ هم براین نظر است که «تولید آلبوم‌های موسیقی دیگر صرفه اقتصادی ندارد چرا که در مرحله اول تولید آلبوم‌های موسیقی هزینه بالایی برای تهیه‌کننده در برداشته و برگشت مالی ندارد و دیگر اینکه پروسه کسب مجوز برای تک آهنگ زمان کمتر می‌گیرد و بسرعت به دست مخاطب می‌رسد.» یزدانی امسال تک آهنگ‌هایی چون «تیغ و ترمه» و«قرنطینه» را منتشر کرده است که مورد استقبال مخاطبانش بوده و درادامه بیان کرد:«مردم دیگر آلبوم موسیقی خریداری نمی‌کنند و دانلود آثار هم براحتی صورت می‌گیرد. البته من از خواننده‌های قدیمی سبک موسیقی پاپ-راک هستم و تا به امروز تلاشم انتشار آلبوم بوده و هست و علاقه‌ای به انتشار تک آهنگ ندارم و انجام این کار فقط به‌خاطر طرفدارانم است و درحال حاضر هم که شرایطی برای انتشار آلبوم وجود ندارد چرا که کنسرتی برگزار نمی‌شود و به عقیده من انتشار تک آهنگ منطقی تراست.»
تلاش هنرمندان موسیقی نواحی برای فراموش نشدن
فرج علیپور از خوانندگان شناخته شده موسیقی مقامی لرستان است که بتازگی تک آهنگ «نازارم» را به آهنگسازی و ترانه سرایی حمید ایزد پناه به بازار موسیقی عرضه کرده است.
او دراین باره می‌گوید: «درگذشته شرکت‌ها یا تهیه کنندگان آثارموسیقی از ما خواننده‌ها درخواست انتشار آلبوم موسیقی داشتند و بازار نسبتاً خوبی هم داشت و مردم علاقه‌مند به شنیدن این آثار بودند و برای هنرمند مورد علاقه خود احترام قائل می شدند اما درحال حاضر متأسفانه مردم عزیزما قانون کپی رایت را رعایت نمی‌کنند و به محض آنکه یک آلبوم به بازارموسیقی  می‌آید بسرعت دانلود می‌شود و همین امر موجب شده انتشار آلبوم، دیگرصرفه اقتصادی نداشته باشد بویژه برای هنرمندان موسیقی نواحی و از این‌رو هنرمندان به این خاطر که فراموش نشوند و به قول معروف از سرزبان‌ها نیفتند به انتشار تک آهنگ روی آورده‌اند البته تولید تک آهنگ هم هزینه براست و بازگشت مالی هم ندارد و از جیب خودمان خرج می‌کنیم آن هم به این علت که یک کار جدید در کنسرت داشته باشیم.» این نوازنده شناخته شده کمانچه درباره شاخصه متفاوت موسیقی نواحی با دیگر سبک‌های موسیقی و نیازبه آرشیو شدن این آثار پاسخ داد: «موسیقی نواحی مشکلات بسیاری دارد و ما هنرمندان چاره‌ای جز این کار نداریم اگرچه تولید یک تک آهنگ نزدیک به 60 میلیون تومان برای ما هزینه خواهد داشت و همان‌طور که اشاره کردم بازگشت مالی هم ندارد اما خود من برای اجرای هر کنسرت مجبورم یک یا دو کار تولید کنم تا از آثار قدیمی کمتر استفاده شود و مخاطبان استقبال کنند. البته شرایط امروز کمی تغییر کرده و با شیوع این بیماری مردم بیشتر به فکر جانشان هستند و بعد به‌دنبال سیرکردن شکم خود و کسی به فکر موسیقی نیست ما هم دیگر آن ذوق و شوق و حال گذشته را نداریم و نگران از این ایام هستیم.»
به مردم اعتماد کنید
علیرضا افتخاری خواننده موسیقی سنتی هم چندی پیش تک آهنگ «مرد میدان»را با شعری از مولانا و به آهنگسازی محمدرضا چراغلی منتشرکرد و قراراست بزودی آلبوم «مناجات» را که 8 قطعه است با آهنگسازی یوسف مناجاتی و با شعری از ساعد باقری منتشر کند. اودرباره استقبال هنرمندان ازتولید تک آهنگ بیان کرد:«ما هنرمندان باید به مردم عزیزاعتماد کنیم وبه قول معروف با یک گل بهار نمی‌شود و باید کارهای خود را درقالب سی‌دی منتشرکنیم چرا که کیفیت آن به مراتب بهتر از دانلود کردن در فضاهای مجازی است و البته با انجام این کارحقوق هنرمندان هم ادا می‌شود. درحال حاضر هم که خانه نشینی یک دستور شده و بهتراست کارهای موضوعی در این باره انجام بگیرد. همچنین امیدارم دوستان عزیز هم پیرو کارهای ما انتشار آلبوم را شروع کنند و آثار خوب خود را به دست مردم برسانند.»
به اشتراک گذاشتن هرچه سریع‌تر ایده‌ها و اندیشه‌ها
گروه موسیقی رستاک هم بتازگی تک آهنگ‌های بی‌شماری چون «کوچه لر»، «لیلی جان»، «فاطلو»، «لیلو»و... را منتشر کرده است. فرزاد مرادی خواننده این گروه هم براین نظر است: «نگاه هر هنرمند به فعالیت در حوزه تک آهنگ و انتشار آن متفاوت است. برخی افراد تک آهنگ را با هدف دیده و شنیده شدن خود منتشر می‌کنند. اما آنچه گروه رستاک از تولید یک اثر مستقل دنبال می‌کند، به اشتراک گذاشتن هرچه سریع‌تر ایده‌ها و اندیشه‌هایی است که در زمان حال توسط گروه رستاک زندگی می‌شود.» او در ادامه افزود:«همانطور که می‌دانید تولید و جمع‌آوری یک آلبوم موسیقی از آغاز تا زمان انتشارآن، برای گروه‌های مستقل موسیقی مانند رستاک، حدود دو سال و گاه بیشتر زمان می‌برد و بی‌شک برخی از قطعات نیاز است در زمان زودتری به گوش مردم برسد. البته ذکر این نکته نیز ضروریست که تک ترک بواقع هیچ صرفه مالی برای هنرمند یا گروه موسیقی ندارد زیرا متأسفانه آگاهی بخشی‌های لازم در زمینه رعایت قانون کپی رایت صورت نگرفته و بسیاری از مردم نمی‌دانند کپی رایت چیست و اینکه با رعایت این قانون چقدر در رشد و تعالی هنر و پیشرفت هنرمندانشان سهیم هستند. بنابراین ما سعی کردیم برای احترام به هنر و آثارهنری و رعایت حق مؤلف، هزینه‌ای برای فروش این آثار و تک آهنگ ها در نظر بگیریم که هم‌اکنون در سایت بیپ تیونز به‌صورت قانونی قابل خریداری و دانلود است.» مرادی در ادامه گفت:«دربازه زمانی که این شکل از ارائه آثار خود را آغاز کردیم، تک آهنگ «کوچه لر» توانست رکورد فروش تک آهنگ را از آن خود کند. ناگفته نماند هزینه ساخت یک تک ترک بسیار بیشتر از آن چیزی است که مخاطب تصورمی کند و به جرأت می‌توان گفت حتی ۱۰ درصد آن هم جبران نمی‌شود و بازگشت مالی امیدوارکننده‌ای ندارد. شاید به همین دلیل است که اکثر هنرمندان آثار خود را به‌صورت رایگان در این سایت قرار می‌دهند. اما از دیدگاه گروه رستاک، باید این فرهنگ‌سازی آغاز شود تا مردم و طرفداران موسیقی، به پاس تمام زحماتی که برای تولید یک اثرهنری با کیفیت کشیده شده و زمان، هزینه و تخصصی که صرف آن شده، قانون کپی رایت را رعایت کنند؛ فرهنگی که در تمام دنیا رعایت می‌شود. ماکسیم گورکی می‌گوید: «آنقدر که هنرمندان هنر را به پیش می‌برند، طرفداران هنر نیز به همان اندازه در پیشبرد آن سهیم هستند.»
تغییر انتقال اشکال محتوا
مجید اخشابی ازخوانندگان موسیقی پاپ نیزبهار امسال تک آهنگ زیبای «تموم میشه روزای سخت» را متناسب با حال و هوای نوروز و با هدف امیدبخشی و انگیزه ‌بخشی به مردم منتشر کرد. محمد مهدی سیارترانه سرا و محمدرضا چراغعلی آهنگساز این اثر هستند. در محرم امسال نیز اثردیگری از او با عنوان خط آغاز با شعری از علی داودی، آهنگسازی عماد توحیدی و تنظیم وحیداختری منتشرشد. او درباب موضوع مورد بحث می‌گوید: «تغییر شکل روش‌های انتقال محتواهای صوتی و تبدیل و تغییر آنها به دیتا موجب شده استفاده از حامل‌های صوتی به شکل قدیم منسوخ شود. درگذشته رسم براین بود که روی یک حلقه سی‌دی یا نوار کاست 8 یا 10 قطعه گنجانده شود اما امروزه حتی تولید آلبوم هم به شکل گذشته معنای خاصی نداشته و غالباً صورت نمی‌گیرد. قطعات عموماً به‌صورت تک ترک به‌گوش مخاطب می‌رسند و بدیهی است حتی دیگر ترتیب ترک‌ها هم موضوعیتی ندارد، این درحالی است که سال‌ها پیش هنرمندان ساعت‌ها فکر می‌کردند که انتخاب کنند بعد این آهنگ چه آهنگی قرار بگیرد یا اولین آهنگ کاست چه اثری باشد.
بر همین اساس واحد انتقال اثر از یک آلبوم به یک تک ترک تقلیل پیدا کرده و مبنا ترک قرارگرفته است. اگرچه به نظر من تولید آلبوم بسیار ارزشمند تر، حرفه‌ای‌تر و هنری‌تر بوده چرا که قطعات موسیقی به‌صورت یک پکیج جمع‌آوری می‌شد و قطعاً تفکری پشت چند قطعه قرار می‌گرفت و همه این کارها لازم بود با یک نخ نامرئی مرتبط شوند. شاید بتوان گفت حسب اقتضای زمان چنین شکلی رایج شده است و گویی ظرف ذهنی مخاطبان هم فعلاً گنجایش همین یک قطعه و تکرارش را دارد و شاید شنیدن پشت سرهم 10 قطعه متفاوت حوصله مخاطب را سر می‌برد یا آن تمرکز لازم را دراختیار ندارد. هر چه هست شیوه امروزی است و هنرمندان نیز تبعیت می‌کنند. نکته دیگر این است که هزینه‌های مربوط برای تولید یک ترک به مراتب از 10 ترک و یک آلبوم کمتراست و جنبه اقتصادی تر، عملی‌تر و اجرایی‌تر هم دارد.»‌

جراحی در حامل‌ های موسیقی

پیروز ارجمند
آهنگساز و مدیر اسبق دفتر موسیقی
درآمد غالب صنعت موسیقی دردوره‌های مختلف متفاوت است به‌عنوان مثال در دهه 30 و 40 بخش اعظم این درآمدها از طریق کنسرت‌ها و فروش آلبوم‌ها تأمین می‌شد و تقریباً تا دهه 70 این اتفاق ادامه داشت و از این دوره به بعد عامل‌های صوتی متفاوت مانند لوح‌های فشرده و مهمتر از آن دیتاهای فایل‌های صوتی شکل می‌گیرد که از طریق فضاهای اینترنتی قابل جابه‌جایی بودند.
اما آمار اجراهای صحنه‌ای دراین دوره‌ها نشان از افزایش و علاقه‌مندی مخاطبان این صنعت است به‌طور مثال سال 67 در کل کشور کمتر از 10کنسرت برگزار شد و در سال 93 این عدد به 5 هزار نفر رسید و در مقایسه با دهه 70 شاهد یک رشد تصاعدی چشمگیربودیم و این امر نشان دهنده آن بود که درآمد صنعت موسیقی از آلبوم‌ها به اجرای کنسرت تبدیل شد و آلبوم جنبه حمایتی استفاده از کنسرت را پیدا کرد و این روند بیانگر طبیعت صنعت موسیقی است و شاید تا چند سال آینده دیگر قالبی با عنوان لوح فشرده وجود نداشته باشد و دیتاها از طریق ابزار‌های دیگری مانند فلش یا فرم‌های دیگر انتقال پیدا کنند و خرید و فروش به شکل دیگری صورت بگیرد بنابراین باید منتظر ماند ودید تکنولوژی چه ظرفیتی دارد و به چه میزان می‌توانیم متناسب با تکنولوژی ازاین ظرفیت استفاده کنیم.
فراموش نکنیم هر تغییری قطعاً تبعات مثبت و منفی هم خواهد داشت و به‌نظر می‌آید این جراحی که به‌دلیل تغییر حامل‌های صوتی انجام گرفته براساس واقعیت جامعه است و باید آن را پذیرفت و خود را نسبت به آن تطبیق بدهیم کمااینکه پیش‌تر این تطبیق انجام گرفته و اغلب ازشرکت‌هایی که درآمدشان حاصل از فروش آلبوم‌ها بود امروزه به شرکت‌های صرفاً برگزار کننده کنسرت تبدیل شده‌اند اما مهم این است قوانین و دستورالعمل‌ها را متناسب با این ظرفیت‌های به‌وجود آمده بنویسیم و از همان ظرفیت‌ها بهره ببریم تا بحث کپی رایت رعایت شود و همچنین وفاداران به خرید محصول موسیقی، این محصولات را به‌صورت لوح فشرده یا سی‌دی تهیه کنند البته این اتفاقات به‌صورت یک مُسکن موقت است وقطعاً در طولانی مدت این تغییرات اجتناب‌ناپذیرخواهد بود.  البته شخص من به‌عنوان یک آهنگساز یا هنرمند شاید خیلی علاقه‌مند به این تغییرات و اتفاقات نباشم و علاقه‌مندم اثرموسیقایی‌ام مانند یک کتاب منتشر شود اما خواسته من کاملاً جنبه شخصی دارد و باید بپذیریم امروزه حامل‌های صوتی و تک آهنگ‌های موجود در بازارموسیقی نوع عرضه‌شان متفاوت شده است اما این موضوع دلیل بر حذف آلبوم‌ها نبوده و نیست کما اینکه همین امروز هم اکثر هنرمندان همچنان آلبوم‌های خود را منتشر می‌کنند و اگر عرضه و تیراژ کمتری پیدا کرده فقط به لحاظ اقتصادی بوده است.
با این حساب باید بپذیرم عرضه تک ترک واقعیت جامعه است که در دهه 90 به‌صورت جدی ترشکل گرفت. درواقع ازسال 85 تا حدودسال 92 تک آهنگ‌ها گسترش پیدا کرد و روز‌به‌روز شاهد رشد بیشتر موسیقی زیر زمینی بودیم و آن زمان وزارت ارشاد ظرفیت مجوز این تک ترک‌ها را ایجاد نکرد و هر کسی هر اثری که تولید می‌کرد و مجوز نداشت تبدیل به یک اثر زیرزمینی شد اما امروزه با صدور مجوز برای تک ترک‌ها درواقع می‌توان این گونه تعبیرکرد که وزارت ارشاد خود را با واقعیت جامعه تطبیق داده است.
دردهه 60 نزدیک به دهه 70، تیراژ آلبوم‌های موسیقی به حدود یک تا دومیلیون نسخه رسید و نزدیک به 3 میلیون نفر شنونده این آثار بودند امروزه هم وقتی یک تک آهنگ در فضای مجازی منتشر می‌شود درروزاول نزدیک به 7-8 میلیون نفرشنونده این آثار هستند و علی رغم اینکه فکر می‌کنیم درآمد هنرمند کمتر شده اما موسیقی فراگیر‌تر و مخاطب آن بیشتر شده است و عرضه موسیقی درپهنه وسیع تری مخاطبان را در بر می‌گیرد.به هرحال ما مشتریان بالقوه‌ای داریم که شنوندگان موسیقی هستند و بخشی از آنها از این صنعت حمایت می‌کنند بنابراین حتی اگر بعضی از آثار به‌صورت رایگان در دست آنها قرار گیرد این شنوندگان بالقوه موسیقی تبدیل به مخاطبان بالفعل می‌شوند و درآمدشان در کنسرت‌ها از طریق این تک ترک‌ها تأمین می‌شود و قطعاً اگر این درآمدها وجود نداشت این آثار به‌صورت رایگان منتشر نمی‌شدند.‌‌

زهره افشار
خبرنگار
 تویسرکان را همه با گردو‌هایش می‌شناسند، در این شهر و روستاهای اطراف آن، هر شغلی که داشته باشی در نهایت کار و زندگی‌ات با گردو گره می‌خورد. گردو چنان در فرهنگ این منطقه ریشه دوانده که هنوز هم مهریه برخی از ساکنان این منطقه با درخت گردو تعیین می‌شود؛ درختانی که سالانه تا 10 هزار گردو می‌دهند و برخی هم پشت قباله ازدواجشان باغچه کوچکی از گردو است. حتی قیمت گردوی کشور در بازار گردوی تویسرکان تعیین می‌شود. این محصول نه تنها چرخ زندگی باغداران، فروشندگان و فعالان بازارگردو را می‌چرخاند بلکه در دو هفته پایانی تابستان و دو هفته اول پاییز مایه برکت برای گردو تکانانی است که این روزها درآمدشان حتی به نیم میلیون تومان در روز نیز می‌رسد. شغلی که با وجود درآمد نسبتاً خوبی که دارد با خطرات بزرگی نیز روبه‌روست.
مرگ و نقص عضو به‌خاطر گردو تکانی
گفته می‌شود امسال علاوه بر کسانی که تخصص‌شان گردوتکانی است، افراد دیگری هم به‌دلیل درآمد خوبش به این حرفه روی آورده‌اند، کسانی که در شرایط کنونی اقتصادی کشور و کرونا کسب و کارشان راکد یا شغل‌شان را از دست داده‌اند و حالا آمده‌اند تا لقمه نانی برای خانواده‌شان در بیاورند و این مسأله می‌تواند تعداد کسانی را که به‌دلیل نابلد بودن این حرفه از درختان بلند گردو سقوط می‌کنند، افزایش دهد.
«حجت‌الله شهبازی» معاون باغبانی جهاد کشاورزی همدان به «ایران» می‌گوید: در سال گذشته در تویسرکان 102 مورد سقوط گردوتکانان از درختان گردو را داشتیم که 8 نفر آنها فوت و تعدادی هم دچار ضایعات نخاعی شدند.
به‌ گفته شهبازی، درختان قدیمی این منطقه ارتفاع زیادی دارند و چون پیر هستند احتمال پوسیدگی در هر شاخه‌ای وجود دارد و این مسأله موجب شده ما سالانه حدود 100 سقوط داشته باشیم که امسال با روی آوردن کسانی که اصولاً شغل‌شان گردو تکانی نیست به این کار؛ نگرانی ما دو چندان شده است. در حال حاضر دستمزد یک گردوتکان بسته به ارتفاع درخت بین روزی 400 تا 500 هزار تومان است.
وی افزود: برای پیشگیری از سقوط و امداد‌رسانی به سانحه دیدگان حدود 2 سال است که با اورژانس و هیأت کوهنوردی استان برنامه‌های مشترکی داریم.
جدا از طرح تعویض تاج درختان گردو به وسیله پیوند که منجر به توسعه افقی درخت به جای توسعه عمودی می‌شود، ما برنامه‌های آموزشی را با کمک هیأت کوهنوردی برای گردوتکانان داریم که این برنامه‌ها از تلویزیون استانی نیز پخش می‌شود.بروشورهایی هم تهیه شده که در اختیار گردوتکانان قرار می‌گیرد.
وی افزود: در این چند هفته که فصل گردوتکانی است، آمبولانس‌هایی در مناطقی که تجمع باغ گردو داریم مستقر شده‌اند تا خدای ناکرده اگر اتفاقی افتاد زودتر به محل برسند و از مردم هم می‌خواهیم به‌دلیل احتمال ضایعات نخاعی اگر هم اتفاقی افتاد تا رسیدن اورژانس هیچ اقدامی نکنند تا شرایط بدتر نشود.
کدهای مخصوصی برای اورژانس تعریف شده که وقتی این کدها داده می‌شود، اورژانس می‌داند مورد سقوط از درخت گردو است و با فوریت بیشتری در محل حاضر می‌شود.
وی البته گفت: برای درختانی که تا 4 متر ارتفاع داشته باشند می‌توان از دستگاه «شیکر» برای لرزاندن و جمع‌آوری گردو استفاده کرد ولی برای درختان با ارتفاع بیشتر کاربرد ندارد.
وی با اشاره به اینکه اگر اتفاقی برای گردوتکانان بیفتد در نهایت باغدار مقصر است، افزود: در قالب رایزنی‌هایی که با دوشرکت بیمه‌ای شده باغداران می‌توانند گردوتکانان را برای یک ماه با 500 هزار تومان بیمه کنند.
شهبازی تصریح می‌کند: همدان هر چند از نظر سطح زیرکشت گردو بعد از استان کرمان قرار دارد اما از نظر تولید رتبه یک کشور را دارد.
همدان امسال با تولید 64 هزار تن گردو سهم‌اش از کل تولید گردوی کشور به 23 درصد می‌رسد.
 تویسرکان هم با 5 هزارو 600 هکتار باغ گردو و تولید 15 هزارو 800 تن، 30 درصد گردوی تولیدی همدان را به خود اختصاص می‌دهد.
معاون باغبانی جهاد کشاورزی استان همدان گفت با وجود اینکه ایران پس از امریکا و چین سومین تولید کننده گردوی جهان است اما در صادرات گردو به جهان سهم بزرگی ندارد.
گردو‌های تولیدی در استان و کشور غیر‌یکنواخت هستند و گونه‌هایی که داریم بازدهی رضایتبخشی در تولید در واحد سطح ندارند. البته کارهایی در این زمینه آغاز شده است.
نخستین اقدام اصلاح باغ‌ها با استفاده از نهال‌های پیوندی است که بعد از پیوند، باغداران حتی در سال اول نیز محصول خواهند داشت.شهبازی می‌گوید: عملکرد در هکتار باغ‌های قدیمی همدان حدود 2.1 تن در هکتار است که باغ‌هایی که اقدام به اصلاح کرده‌اند به تولید 4.5 تن در هکتار باغ رسیده‌اند و خوشبختانه باغداران با مشاهده این نتایج از این طرح استقبال کرده‌اند.
وی مشکل دیگر باغ‌های قدیمی را سرمازدگی بهاره اعلام کرد و گفت: این مسأله را نیز می‌توان با پیوند اقلام دیر گل ده حل کرد.
به گفته وی، در این منطقه درختانی وجود دارد که مخارج زندگی چند خانواده را نیز می‌دهد و این کار اینقدر جواب داده که این خانواده‌ها نیز برای اصلاح درختان پیشقدم شده‌اند.
 پیوند درختان گردو از 8 هزار پیوند در سال 96 به 125 هزار پیوند درسه ماهه اول سال‌جاری رسیده است.
تحویل نهال یارانه‌ای گردو به باغداران
در همین حال «شهمیرزاد» سمنان نیز یکی از مناطقی است که به‌دلیل داشتن گردو‌های با کیفیت زبانزد است.
«مهدی قراییان» مدیر باغبانی سمنان نیز به «ایران» می‌گوید: استان ما در مجموع 62 هزار هکتار اراضی باغی مثمر دارد که از این میزان 3 هزار و 350 هکتار به باغ‌های گردو اختصاص دارد. شهمیرزاد و روستاهای اطراف آن نیز خاستگاه تولید گردوی سمنان هستند.
وی تأکید می‌کند: آب و هوای شمال استان که شهمیرزاد نیز در آن واقع شده مستعد تولید گردو است.
البته نخستین محصول باغی سمنان پسته و پس از آن زردآلو ، انار و انگور است.
وی تصریح می‌کند: متأسفانه تغییرات آب و هوایی در سال‌های گذشته موجب شده هر یکی دوسال یکبار سرمازدگی باغ‌های استان را تهدید کند.
سال گذشته نیز باغ‌های گردوی سمنان دچار سرمازدگی شد و بخش بزرگی از تولید از بین رفت که در مجموع تولید گردوی سمنان به 2 هزار تن کاهش یافت.
معاون باغبانی جهاد کشاورزی سمنان نیز تأکید می‌کند: البته ما امسال نیز در برخی مناطق استان مانند شاهرود حدود 30 درصد و دامغان 50 درصد سرمازدگی در باغ‌های گردو داشتیم ولی انتظار داریم امسال به تولید 5 هزار تن برسیم.
وی می‌افزاید: چند سالی است برای رفع این مشکل، باغداران به پیوند ارقام دیر گل ده روی درختان گردو تشویق می‌شوند که جهاد کشاورزی هزینه 30 تا 40 درصد نهال‌ها را به شکل یارانه می‌دهد که با پیوند ارقام دیر گل ده احتمال سرمازدگی و از بین رفتن کل محصول به طور قابل ملاحظه کاهش می‌یابد.
به‌ گفته وی در مجتمع 700 هکتاری کشت و صنعت شهمیرزاد که به‌همت 16 هزار نفر از اهالی منطقه ایجاد شده توانسته‌اند با پیوند ارقام جدید گردو از گزند سرمازدگی در امان بمانند.
‌

زهره صفاری/ تنها ساعاتی پس از امضای توافق عادی سازی روابط اسرائیل با امارات و بحرین در باغ ضلع جنوبی کاخ سفید، نخستین نشانه‌های خیانت اخیر اعراب به فلسطین، با موشک باران بامدادی جنگنده‌های صهیونیستی در نوار غزه، خواب ناآرام ساکنان منطقه را به کابوسی وهم انگیز تبدیل کرد.
گروه‌های فلسطینی که پس از سکوت معنادار متحدان عرب‌شان در برابر مشروعیت بخشی به اشغالگران رژیم صهیونیستی، علم یکپارچگی بالا برده‌اند، در حالی که در فراخوانی همه جانبه ساکنان غزه و کرانه باختری را به تظاهراتی گسترده دعوت کرده بودند، همزمان با امضای توافق صلح، نخستین اخطارشان را با پرتاب دو موشک به شهرک‌های ساحلی اسرائیل اعلام کردند تا موضع سخت خود را برای دشمن و همپیمانانش روشن کنند. به گزارش شبکه خبری «المنار»، رژیم صهیونیسیتی که در چند هفته گذشته توافق با اعراب را مقدمه صلح خاورمیانه عنوان کرده بود، برخلاف شعارهایش در اولین ساعات توافق، 10 نقطه از مواضع گروه مقاومت حماس و اراضی کشاورزی در شرق غزه را به بهانه پاسخی به پرتاب موشک فلسطینی‌ها زیر آتش بمب‌های ویرانگر گرفت. اما یگان قدس، شاخه نظامی جهاد اسلامی فلسطین نیز این حملات را بی پاسخ نگذاشت و با پرتاب 13 راکت، شهرک‌نشینان را مجبور به رفتن به پناهگاه‌ها کرد. بنابر اعلام شبکه فلسطینی «وفا»، در تجاوز جنگنده‌های اسرائیل بخش‌های شمالی، مرکز و جنوب نوار غزه خساراتی دیدند اما این حملات تلفاتی نداشت. «حماس» پس از این حملات با انتشار بیانیه‌ای به اسرائیل هشدار داد: «رژیم صهیونیستی تاوان تجاوزگری به منافع مردم و مقاومت را با پاسخی مستقیم خواهد داد.»
اعتراض یکپارچه سرزمین‌های فلسطینی
فلسطینی‌ها که سال‌ها در برابر اشغالگری و زیاده خواهی سران اسرائیل برای تصاحب اراضی قانونی شان رنج‌های بسیاری کشیده‌اند در حالی که قرارداد صلح دو کشور عربی خلیج فارس و اسرائیل را خیانتی به منافع خود می‌دانند، همزمان با امضای رسمی این قرارداد ننگین به خیابان‌های فلسطین سرازیر شدند. به گزارش «الجزیره»، تظاهرکنندگان با در دست داشتن پرچم‌های فلسطین و با ماسک‌های آبی بر صورت‌شان در خیابان‌های اصلی شهرهای کرانه باختری و غزه احقاق حقوق از دست رفته‌شان را فریاد می‌زدند.
در رام‌الله، مقر حکومت خودگردان فلسطین نیز صدها نفر تجمع کرده و تصاویر سران توافق صلح امریکا را آتش زدند. همزمان «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با اشاره به خواست مردم کشورش برای استقلال حاکمیت ارضی فلسطین براساس مرزبندی‌های پیش از جنگ 1967، در بیانیه‌ای سرسختانه اعلام کرد: «تا زمانی که امریکا و اسرائیل حقوق مردم ما را به رسمیت نشناسند هیچ توافق صلحی انجام نخواهد شد. چراکه صلح، امنیت و ثبات تا پایان اشغالگری اسرائیل هرگز به دست نمی‌آید.» در واقع «محمود عباس» خواسته‌ای را تکرار کرد که بنای توافق صلح اعراب پیش از سازش با اسرائیل بود: «هشدار می‌دهیم که نادیده گرفته شدن منافع فلسطین و رهبران آن بدون شک تبعات خطرناکی خواهد داشت.»
الحاق کرانه باختری در دستور کار اسرائیل
آنچه از روزهای نخست اعلان توافق صلح امارات و اسرائیل برای مشروعیت بخشی به آن از سوی سران این کشور عربی تأکید می‌شد، توقف طرح الحاق کرانه باختری به اراضی اشغالی صهیونیست‌ها بود. اما ساعاتی پس از آنکه توافق عادی سازی در کاخ سفید امضا شد، «القدس العربی» به نقل از مقامات اسرائیلی از اجرای این طرح تجاوزکارانه پس از انتخابات ریاست جمهوری امریکا خبر داد.
در ضیافت ظهر سه‌شنبه کاخ سفید، توافقات به زبان عبری، انگلیسی و عربی به امضای نمایندگان امریکا، اسرائیل، بحرین و امارات رسید. توافقی که برخلاف شعارهای امارات و بحرین در میان بندهای قراردادهای امنیتی، اقتصادی، گردشگری و ... آن، هیچ نشانی از منافع فلسطین دیده نمی شد. به باور کارشناسان نکته ای که پس از امضای این توافق عادی سازی برای امریکا و اسرائیل حائز اهمیت است، حفظ و بقای سیاسی «نتانیاهو»یی است که پرونده فساد و ناکارآمدی‌اش در مدیریت بحران کرونا انتقادات زیادی را به سوی او سرازیر کرده است. در این شرایط بدون شک نخست وزیر رژیم صهیونیستی راهی جز تطمیع خواسته صهیونیست‌های افراطی برای الحاق کرانه باختری به اراضی اشغالی نخواهد داشت. اما در این راه سخت نیز ضرورت حمایت امریکا برایش اجتناب ناپذیر بوده و به همین دلیل این طرح را تا پس از انتخابات 2020 ریاست جمهوری امریکا عقب انداخته است. «یاریو لوین»، رئیس کنست در این باره گفت: «بحث الحاق سرجای خود باقی است و در زمان مناسب اجرا می‌شود. تنها تفاوتی که با گذشته وجود دارد این است که احتمالاً این طرح به صورت مرحله‌ای انجام خواهد شد.»
در این شرایط «یوسی بیلین»، وزیر خارجه سابق اسرائیل و طراح توافق اسلو به فلسطینی‌ها توصیه کرد تا از فرصت عادی سازی روابط با اسرائیل استفاده کرده تا صلح‌شان را تضمین کنند. این در حالی است که «سامی ابوظهری»، یکی از رهبران حماس، اقدام بحرین و امارات را توافق با دشمنان عنوان کرده که خیانت به قدس و فلسطین است و اعتراضات سنگین گروه‌های فلسطینی را در پی خواهد داشت.
به نوشته «المنار»، جنبش جهاد اسلامی نیز اعلام کرد: «وقتی کشورهایی خواهان نقض حقوق مردمان فلسطین هستند، بیشترین حق ما مقاومت در برابر بی عدالتی و تجاوزگری‌هایی است که بر ما آوار شده است.»
رجزخوانی ترامپ برای فلسطین
«دونالد ترامپ» زحمت میزبانی بیش از 700 میهمان خارجی آن هم در بحران کرونا را در حالی برای ضیافت عادی سازی روابط اسرائیل با امارات و بحرین را پذیرفته بود که هدفی جز کسب مقبولیت و پیشتازی از رقیب دموکراتش در کمتر از 50 روز تا انتخابات نداشت و با چراغ سبز «نانسی پلوسی»، رئیس مجلس نمایندگان به این توافقنامه‌ها  به نظر می‌رسد تاحدودی به هدفش نیز نزدیک شده است. اما از سویی گمانه زنی‌ها درباره نامزدی او برای کسب جایزه نوبل صلح در حالی بر سر زبان‌ها افتاده که او حتی به زبان نیز حقوق مردم فلسطین را به رسمیت نمی‌شناسد و در سخنرانی ضیافت نیز اشاره‌ای به آنها نداشت. رئیس جمهوری امریکا پیش از ضیافتی که خبری از ماسک و فاصله اجتماعی در آن نبود، در پیامی آشکار به فلسطینی‌ها گفت: «مردم خاورمیانه بیش از این نباید به بهانه تنفر از اسرائیل قربانی افراطی‌گری و تروریسم شوند. امیدوارم کشورهای عرب بیشتری به این مسیر بیایند. در این شرایط فلسطین نیز مجبور است یا توافق با اسرائیل را انتخاب کند یا به انزوا برود.» در همین حال «عمار حجازی»، معاون وزیر خارجه فلسطین در روابط خارجی گفت: «این توافق تاج ژاندارمی منطقه را بر سر اسرائیل می‌گذارد و مسیر ورود تسلیحات امریکا به منطقه را هموار خواهد کرد و هیچ نتیجه دیگری نخواهد داشت.»
با تمام اینها وزیر خارجه امارات همچنان ژست حمایتی خود از فلسطین را حفظ کرد و در سخنرانی‌اش تعویق طرح الحاق را به سود فلسطینی‌ها دانست و از نتانیاهو برای پذیرش این موضوع قدردانی کرد.

گروه سیاســـــــی/دولت می‌گوید مجلســــــی‌ها بایــــــد به جــــــــای طرح‌نویسی‌های سریع خود، لایحه جامع انتخابات را که از یک سال و نیم قبل در بهارستان مسکوت مانده روی میز بگذارند؛ این توصیه‌ای است که رئیس دفتر رئیس جمهوری و معاون پارلمانی دولت در گفت و گو با «ایران» مطرح کرده‌اند. در مجلس اما چیزی که مشهود است، شتاب و عجله برای تصویب طرح‌های انتخاباتی تا موعد آذرماه است. عجله‌ای با یک پیام مشخص؛ مجلس‌نشینان می‌خواهند انتخابات بعدی را با یک قانون جدید اجرا کنند. طرح پیشنهادی قانون آنها اما تا همین جا مورد انتقادات زیادی بوده. نه فقط اصلاح‌طلبان و حامیان دولت، بلکه حتی اصولگرایان طرفدار مجلس یازدهم هم گفته‌اند طرح‌های انتخاباتی اخیر نه کارشناسی است و نه دقیق. نمونه برجسته این موضع در مقالات انتقادی دو هفته قبل خبرگزاری «تسنیم» و روزنامه «کیهان» منتشر شد. با این همه در روزهای اخیر باز هم رئیس و نایب رئیس کمیسیون شوراهای مجلس گفته‌اند که بر بررسی و تصویب سریع این طرح‌ها خصوصاً طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری اصرار دارند. در سخنان اخیر محمدصالح جوکار و محمدحسن آصفری یک مسأله دیگر هم مورد تأکید بود؛ حضور نمایندگان دولت و وزارت کشور در جلسات بررسی این طرح‌ها در کمیسیون. اتفاقی که این سؤال را ایجاد می‌کرد؛ آیا دولت از موضع اصرار بر لایحه جامع انتخابات عقب نشست و همراه طرح‌های سه‌گانه مجلس شده؟ محمود واعظی و حسینعلی امیری در گفت‌وگو با «ایران» تأکید می‌کنند که پاسخ این سؤال منفی است و همچنان دولت لایحه جامع انتخابات را برای اصلاحات این حوزه، از همه لحاظ دارای اولویت می‌داند.
تقاضای دولت؛ تقدم لایحه جامع انتخابات بر طرح‌های مجلس
دیروز ابتدا قائم مقام وزیر کشور در امور مجلس بود که به مسأله حضور نمایندگان وزارت کشور در جلسات کمیسیون شوراها  واکنش نشاد داد و تأکید کرد که همچنان «توصیه وزارت کشور به مجلس، در دستور کار قرار دادن لایحه جامع انتخابات است.» به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور، آن طور که محمدجواد کولیوند گفته است، این وزارت به دعوت کمیسیون شوراهای مجلس در جلسات بررسی طرح اصلاح قانون انتخابات شرکت کرده و «طبعاً نظرات مخالف یا موافق خود را پیرامون مفاد طرح» عنوان کرده است. با این وجود کولیوند تأکید کرده است: «از نظر ما، بررسی لایحه جامع انتخابات که از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی ارسال شده، کارشناسی‌ترین روش برای رفع دغدغه‌های موجود نمایندگان محترم است.» موضوع دیگر مورد تأکید کولیوند این بوده که وزارت کشور هیچ نقشی در تهیه و تدوین طرح اصلاح قانون انتخابات نداشته است. پیام این سخنان کاملاً مشخص است؛ وزارت کشور موافقتی با کلیات طرح‌های انتخاباتی مجلس ندارد و لایحه جامع انتخابات را دارای اولویت می‌داند.
اما آن طور که محمود واعظی دیروز به «ایران» گفت، به نظر می‌رسد حساسیت‌ها در دولت بر روی طرح‌های انتخاباتی مجلس افزایش یافته. چرا که واعظی خبر داده که معاون امور مجلس رئیس جمهوری در همین رابطه به دولت گزارش داده است. واعظی این را هم افزوده که «فعلاً نیت‌خوانی نمی‌کنیم کسانی که این طرح را داده‌اند، نیت خاصی داشته باشند. تأکید ما بر همان لایحه جامع انتخابات دولت است.» واعظی در سخنانش افزوده است: «نظر ما بر این است لایحه ای که در کمیسیون‌های مختلف با حضور همه ذی نفعان بررسی شده، مراحل خود را طی کرده و در خود دولت هم بحث شده است، اعتقاد و فکر دولت این است که می‌بایست آن لایحه به بحث گذاشته شود. ما متأسفیم که هم این لایحه و تعداد دیگری از لوایح ما در مجلس گذشته بررسی نشد و اکنون در مجلس فعلی هم به جای اینکه ابتدا به لوایح بپردازند و اگر لوایح اشکالی دارد، آنها را اصلاح کنند، دنبال طرح هستند. لذا نظر من بر این است که بیشتر روی لایحه‌ای که دولت داده است باید متمرکز شوند.» حسینعلی امیری  معاون پارلمانی رئیس جمهوری هم به «ایران» گفته است: «این لایحه که از هر نظر جامع است، با فوریت تقدیم مجلس قبلی شد، اما متأسفانه مورد رسیدگی قرار نگرفت. من از نمایندگان مجلس تقاضا می‌کنم به جای پرداختن به طرح به لایحه جامع انتخابات بپردازند که از غنای کارشناسی خوبی برخوردار است و حاصل تجربه مدیران اجرایی در انتخابات مختلف و صاحب نظران و احزاب و گروه‌های سیاسی  با هر سلیقه سیاسی است که در کشور وجود دارد.»
پشتوانه کارشناسی؛ برگ برنده لایحه دولت
نکته‌ای که دولتی‌ها روی آن تأکید دارند پشتوانه کارشناسی لایحه جامع انتخابات است. پیشتر بسیاری از ناظران و حتی تحلیلگرانی از جریان اصولگرا به این نکته اشاره کرده بودند که طرح‌های انتخاباتی مجلس شتابزده و بدون بررسی قبلی و کارشناسی تهیه شده. دولتی‌ها هر چند این ایراد را مستقیم مطرح نمی‌کنند اما وقتی بر پشتوانه کارشناسی و فنی لایحه جامع انتخابات تأکید دارند، می‌توان فهمید که منظورشان کیفیت پایین طرح‌های مجلس از این لحاظ هم هست. حسینعلی امیری در همین رابطه به «ایران» توضیح داده است: « لایحه جامع انتخابات در جلسات مختلف کمیسیون سیاسی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و کنشگران سیاسی نسبت به پیش‌نویس آن اظهار نظر کردند، احزاب و گروه‌های سیاسی هم نظرات خود را اعلام کردند، این پیش‌نویس در سیاست وزارت کشور قرار گرفت و صاحب نظران دیگرهم درباره این لایحه اظهار نظر کردند.
بنابراین دولت و کارشناسان و ناظران و مجریان از بخش‌های مختلف با سلیقه‌های مختلف سیاسی وقت زیادی برای تهیه لایحه جامع انتخابات صرف کردند.» این در حالی است که هفته گذشته مسئولان احزاب مختلف و حتی مقامات خانه احزاب به «ایران» گفته بودند که طراحان طرح‌های انتخاباتی مجلس به هیچ عنوان برای تدوین این طرح‌ها با آنها به عنوان یکی از مراجع مهم سیاسی کشور، مشورت و گفت‌وگو نکرده بودند. محمود واعظی هم در سخنان خود بر همین موضوع تأکید کرده و لایحه جامع انتخابات را حاصل بحث‌های کارشناسی در سطوح مختلف و کمیسیون‌های دولت عنوان کرده است.
ایرادات حقوقی معاون پارلمانی دولت به طرح‌ مجلس
حسینعلی امیری البته ایرادات بیشتری هم به طرح مجلس گرفته و گفته است: «به نظر من این طرح از جامعیت لایحه دولت برخوردار نیست، ضمن اینکه از نظر ادبیات قانونگذاری نیز غنای لازم را ندارد. البته به عنوان یک کارشناس حقوقی می‌گویم که بخش‌هایی از این طرح، خلاف قانون اساسی است و فکر می‌کنم در شورای محترم نگهبان مورد ایراد قرار بگیرد.» او در بیان ایرادات مد نظر خود توضیح داده است: «به طور مفصل می‌توان به این مساله پرداخت، اما به ویژه بخش‌هایی که درباره شرایط نامزدها هست که در اصل 115 قانون اساسی تعریف شده، یعنی بحث رجل سیاسی، رجل مذهبی یا مدیر و مدبر، این‌ها معیارهای کیفی هستند که از نظر قانون اساسی تبدیل آن‌ها به معیارهای کمی آسان نیست. ضمن اینکه در مجالس گذشته هم مشابه این طرح‌ها را داشتیم که مورد ایراد شورای محترم نگهبان قرار گرفت، لذا تقاضای من از نمایندگان محترم مجلس این است که لایحه جامع انتخابات را بررسی کنند. دولت این لایحه را با فوریت تقدیم مجلس شورای اسلامی کرده بود، کار آماده‌ای است و صدها ساعت وقت صرف تدوین این لایحه شده است. اگر به جای طرح به این لایحه بپردازند، به نفع کشور است و در وقت مجلس شورای اسلامی هم صرفه جویی می‌شود و می‌توانند اولویت‌های دیگر را در دستور کار قرار دهند.»
او درباره  مغایرت این طرح با روح جمهوریت نظام هم توضیح داده که «نظام ما ترکیبی از جمهوریت و اسلامیت است. هر طرحی که بخواهد اسلامیت یا جمهوریت نظام را محدود کند، با روح قانون اساسی، نظرات حضرت امام(ره) و منویات مقام معظم رهبری سازگاری ندارد. خوشبختانه برای کنترل این موضوع، قانون اساسی شورای محترم نگهبان را مرجع رسمی بررسی عدم مغایرت مصوبات مجلس با شرع مقدس و قانون اساسی قرار داده است. امیدواریم کار به آنجا نرسد که وقت زیادی صرف شود و در نهایت طرح در شورا مورد ایراد قرار بگیرد.»

گروه سیاسی/  رئیس جمهوری در واکنش به جو سازی‌های امریکایی مبنی بر آغاز و به نتیجه رسیدن مکانیسم ماشه از چند روز دیگر، تأکید کرد که اساساً مکانیسمی شروع نشده که بخواهد به نتیجه برسد.
 وزیر خارجه امریکا روز دوشنبه در گفت‌و‌گویی مدعی شد که ایالات متحده ظرف یک هفته موفق خواهد شد و مکانیسم ماشه فعال می‌شود. دولت امریکا بعد از شکست در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در جلسه شورای امنیت، با تفسیر خود از برجام به سراغ مکانیسم ماشه یا «اسنپ بک» رفته که بر اساس آن همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به‌صورت خودکار بر خواهد گشت. با این همه 13 کشور عضو شورای امنیت مخالفت خود با این اقدام امریکا را اعلام کرده‌اند چرا که از نظر آنها کاخ سفید از برجام خارج شده و لذا حقی برای استفاده از سازوکارهای داخلی برجام  ندارد. حالا اما به نظر می‌رسد آنچنان که رئیس جمهوری در جلسه هیأت دولت اعلام کرد، امریکایی‌ها با مبنا قراردادن تفسیر خود، اوایل هفته آینده اجرایی شدن این مکانیسم و برگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را اعلام کنند. در واکنش به همین تلاش و البته مخالفت‌های جهانی با برنامه امریکاست که روحانی تأکید کرده اساساً مکانیسمی شروع نشده که بخواهد به نتیجه برسد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی دیروز در جلسه هیأت دولت، تلاش امریکا را برای فعال کردن مکانیزم ماشه به‌دلیل مخالفت و عدم همراهی دیگر کشورها، شکست خورده و بی‌نتیجه خواند و تأکید کرد: اکنون این امریکای تنهای رسوا، در این ماجرا دنبال این است که روز شنبه و یکشنبه برای خودش شادمانی درست کند و بگوید موفق شدم این مکانیزم را فعال کنم!
روحانی خطاب به مقام های کاخ سفید گفت: شما چطور موفق شدید؟ شما که اصلاً نتوانستید به جز رژیم صهیونیستی و دو کشور کوچک منطقه، کشوری را با خود همراه کنید، چطور صحبت از موفقیت می‌کنید.رئیس‌جمهوری اظهارداشت: بنابراین ملت ما کاملا حواس‌شان جمع باشد روز شنبه و یکشنبه روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه امریکاست. باز کانال‌های ضدایرانی خارج از کشور نیایند برای خودشان خبر جعل کنند و بگویند امریکا یک ادعایی کرده و یک ماه هم صبر کرده، بنابراین می‌تواند از این مکانیزم استفاده کند. اصلاً مکانیزمی شروع نشد تا به نتیجه‌ای برسد.روحانی با بیان اینکه مکانیزم ماشه مربوط به اعضای برجام است نه کشوری که نه تنها از آن خارج شده بلکه دیگران را تشویق به خروج از آن کرده و هر کشوری را هم که قطعنامه شورای امنیت را اجرا کرده، تنبیه می‌کند، گفت: اینکه خیلی روشن است چنین آدمی صلاحیت چنین کاری را ندارد. این پروسه معمولاً پروسه یک ماهه است، پایان شهریور این پروسه تمام می‌شود و امریکا خوشبختانه نتوانست این پروسه را آغاز کند.رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه امریکا باید به دنیا بگوید در مکانیزم ماشه شکست خورده است، افزود: این شکست امریکا، از پیروزی‌ها و موفقیت‌های بزرگ تاریخی ایران است.
یکبار دیگر در شرایط مشابه دفاع مقدس قرار گرفته‌ایم
وی در ادامه با ادای احترام به روح بلند شهدای دوران دفاع مقدس و خانواده بزرگ ایثارگران کشور به مناسبت فرا رسیدن سالروز آغاز دفاع مقدس، گفت: ملت ایران یکبار دیگر در شرایط مشابه دفاع مقدس قرار گرفته و با جنگی تمام عیار و ناجوانمردانه در عرصه اقتصادی روبه‌روست.رئیس‌جمهوری با بیان اینکه امریکایی‌ها به‌دنبال آن بودند تا در ماه‌های خرداد و تیر سال 97 فروپاشی اقتصادی، در ماه مرداد فروپاشی اجتماعی و تا پایان پاییز همان سال کشور را با فروپاشی امنیتی مواجه کنند، افزود: در اثر همین فکر خام و کودکانه حاکم بر کاخ سفید، آنها دنبال این بودند که به تعبیر خودشان در 22 بهمن در ایران حضور یافته و بر اوضاع کشور مسلط شوند.روحانی با اشاره به شکست مفتضحانه امریکایی‌ها در تمدید تحریم تسلیحاتی کشورمان و در ادامه تلاش از پیش شکست خورده برای فعال کردن مکانیسم ماشه، اظهار داشت: امروز همان‌طور که پیروزی ملت ایران در دفاع مقدس را تبریک می‌گویم، پیشاپیش پیروزی بزرگ و تاریخی ملت ایران در به شکست انجامیدن تلاش امریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه را نیز تبریک می‌گویم.
 رشد اقتصادی ایران منفی 25 درصد نیست
رئیس‌جمهوری در ادامه با اشاره به حرکت بسیار خوب جاری در کشور در زمینه تولید و رشد اقتصادی، تصریح کرد: رئیس‌جمهوری امریکا چندی قبل مدعی شده بود که رشد اقتصادی ایران منفی 25 درصد است، در حالی که رشد اقتصادی ایران تحت تأثیر تحریم‌های شدید و محدودیت‌های کرونا، به منفی 0.6 درصد رسیده و کاهش شدید نرخ رشد اقتصادی تا 20 و 25 درصد مربوط به امریکا و کشورهای دوست و همپیمان امریکا است.وی با بیان اینکه در سه ماهه اول امسال در زمینه کشاورزی و صنعت از رشد خوب برخوردار بوده‌ایم، خاطرنشان کرد: امروز کشور در زمینه‌های زیرساختی، گاز، نفت، پتروشیمی، فولاد، آب‌رسانی، برق‌رسانی، سدسازی، راه‌سازی، توسعه خطوط ریلی و مقابله موفق با کرونا، موفقیت‌های بزرگ و عظیمی به دست آورده است.رئیس‌جمهوری با اشاره به گسترش قابل توجه شبکه ارتباطی با سرعت بالا در سراسر کشور، گفت: خوشحالم که توانستیم اینترنت رایگان برای آموزش مجازی دانش‌آموزان و 700 هزار معلم ارائه دهیم و ان‌شاءالله اینترنت آموزشی مورد نیاز دانشجویان هم رایگان خواهد شد.
مشکل گرانی کالا باید حل شود
روحانی با بیان اینکه متأسفانه با وجود آنکه مشکلات صادرات و واردات به وجود آمده در اثر محدودیت‌های کرونا برطرف شده، اضافه کرد: اما به‌دلیل برخی مسائل و سودجویی‌ها، کالاهایی که بعضاً در کشور مازاد تولید هم دارند، گران به دست مردم می‌رسند که باید این مشکل حل شود.رئیس‌جمهوری با بیان اینکه از ابتدای دولت دوازدهم اصرار داشتم که سیستم توزیع کشور نیاز به یک وزیر و وزارتخانه تخصصی دارد، اظهار داشت: به معاون اول رئیس‌جمهوری مأموریت داده‌ام که توجه بیشتری را صرف مدیریت نظام توزیع در کشور کند تا مردم به خاطر تأمین کالاهایی که به اندازه کافی در کشور تولید یا وارد شده‌اند، تحت فشار قرار نگیرند.
روحانی تصریح کرد: البته راه حل اساسی و اصلی رفع مشکل نظام توزیع، استقرار کامل دولت الکترونیک و پایش دقیق و مستمر کالا از مبدأ تولید تا مقصد نهایی مصرف است تا امکان سودجویی و دلالی در این مسیر از بین برود.رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: اعتراف می‌کنم که مردم برای تأمین کالاهایی که در بازار به اندازه کافی موجود هست، به لحاظ قیمتی در فشار و مضیقه هستند. اگر چه این حق قانونی مجلس است که با وزیر پیشنهادی دولت مخالفت کند، اما انتظار این بود که مجلس نیز با ملاحظه شرایط کشور و منطقه و جهان و جنگ تمام عیار اقتصادی علیه کشورمان به دولت یاری برساند.روحانی همچنین با ارائه آمار و ارقامی در ارتباط با افزایش حقوق و مستمری کارکنان و بازنشستگان گفت: دولت در حد توان خود تلاش کرده به بهبود وضعیت زندگی کسانی که حقوق ثابت دریافت می‌کنند، کمک کند. روحانی در بخش دیگری از سخنانش گفت: متأسفانه برخی از کشورهای منطقه که مردم‌شان مسلمان و متدین هستند، حاکمانشان نه دین را می‌فهمند نه دِین را می‌فهمند. لااقل اینها ادعای عربیت می‌کنند. خوب چه شد. عربیت کجا رفت عروبت چه شد. در فلسطین هر روز دارند جنایت بیشتر می‌کنند چطور شما دست دراز کردید به سمت اسرائیل و به او در این منطقه پایگاه بدهید. تمام عواقب وخیمی که پیش بیاید در این منطقه به عهده شماست.